(Εκ)παιδευτική εκδρομή στην πλατεία Συντάγματος

του Γαλαξιάρχη

Κατ’ αρχήν ομολογώ ότι το πρωινό της 25ης Μαϊου συγκαταλεγόμουν σε εκείνους που έκαναν πλάκα για τη λεγόμενη «απογευματινή μάζωξη του Facebook«. Μπορεί το ένστικτό μου να με τσίγκλαγε από την προηγουμένη, ότι η συγκεκριμένη συγκέντρωση δεν θα είναι ένα απλό χάπενινγκ μίας χούφτας «σοσιαλμιντιάδων». Αλλά δεν του έδινα περισσότερη σημασία, πέραν του να του ικανοποιήσω την ανάγκη να ξεκουβαληθώ από το γραφείο μου στην πλατεία Συντάγματος. Και δεν το μετάνοιωσα καθόλου. Από τις έξι εκείνου το απογεύματος φαινόταν τι έπροκειτο να ακολουθήσει. Το ανθρώπινο πάτσγουορκ που μαζεύτηκε αυθόρμητα και ίσως πρωτίστως από περιέργεια, έδειχνε να συνειδητοποιεί πολύ γρήγορα το τι ήθελε να κάνει έως το τέλος της ημέρας. Εκείνη η βραδινή πρώτη συνέλευση μίας εκατοντάδας αθηναίων στο συντριβάνι της πλ. Συντάγματος θα άλλαζε μονομιάς σελίδα στην εγκυκλοπαίδεια των κινητοποιήσεων.

Έπειτα, η μοίρα με τιμώρησε, μάλλον επειδή δεν έδωσα περισσότερη σημασία στο ένστικτό μου. Μία κατακλυσμιαία ίωση έκλεισε εντελώς το λαιμό μου και σιώπησε για τις επόμενες 72 ώρες τις φωνητικές μου χορδές (προς ανακούφιση των αυτιών των οικείων μου). Κατά συνέπεια, έως την προχθεσινή μου πρώτη και ολιγόωρη επίσκεψη στην πλατεία, ήμουν σαν τον έφηβο που του είχαν τάξει πενθήμερη και τον χτύπησαν οι μαγουλάδες την προηγουμένη της εκδρομής. Χθες όμως κατάφερα να παρακολουθήσω την πρώτη ολοκληρωμένη Λαϊκή Συνέλευση της Άμεσης Δημοκρατίας (όπως πρόλαβε να ονομαστεί όσο ήμουν στο κρεβάτι γκρινιάζοντας και βρίζοντας την τύχη μου την αναθεματισμένη, τους φιδέδες και τα χαμομήλια).

Δεν θα προσπαθήσω να την ερμηνεύσω, να την καλουπώσω ή ιδεολογικοποιήσω. Ούτε καν θα τολμήσω να κάνω προβλέψεις για την εξέλιξή της, κάτι που, ούτως ή άλλως, θα απαιτούσε την κατανάλωση υπερβολικής δόσης φύλλων δάφνης. Τις εντυπώσεις μου θα καταγράψω, σαν ένας ακόμη φλύαρος μπλόγκερ με καθημερινή φαγούρα στα δάκτυλα.

Θέμα Έκθεσης Α: Τι μου άρεσε στην επίσκεψη μου στο Σύνταγμα

Δεν ξέρω αν υπάρχει «πάνω» και «κάτω πλατεία», ως άλλες «Βόρειες» και «Νότιες Κορέες», ωστόσο υπάρχουν πράγματι δύο κόσμοι στο Σύνταγμα. Και οι δύο εξίσου ενδιαφέροντες, αν και όχι το ίδιο δημιουργικοί. Από τη μία, ένα πολύχρωμο πάρτι ενθουσιώδους αγανάκτησης που όμως φαίνεται να εξαντλεί το ρόλο του σε ένα είδος συλλογικής άσκησης ψυχολογικής εκτόνωσης, διά της χειρονομίας, της χλαπαταγής και της γκαρίδας. Κι από την άλλη ένα ζωντανό μωσαϊκό έκφρασης και διαλόγου, από το οποίο ξεπετάγεται ένα ιστορικής σημασίας μοντέλο επικοινωνίας, κοινωνικής συναναστροφής και παραγωγής πολιτικού λόγου και πρακτικής.

Αναφέρομαι προφανώς στη Λαϊκή Συνέλευση της Πλατείας (ή των Συντριβανιών αν επιμένετε σχολαστικά). Μία Συνέλευση όπου επιτέλους δεν βλέπεις τις ίδιες και τις ίδιες φάτσες, που λιώνουν τις σόλες τους όλα τα χρόνια στις επαναλαμβανόμενες λειτανίες των αριστερών συλλογικοτήτων. Που η χιπστεριά δεν είναι αρχοντοβλαχιά και το σακάκι ύποπτο αντιδραστικής συμπεριφοράς. Που οι τοποθετήσεις δεν κρίνονται από επιτροπή αξιολόγησης μαρξιστικού δόγματος. Και μην ακούσω κατινιές περί απολίτικης σούπας. Αυτό που συμβαίνει αυτές τις ημέρες στο Σύνταγμα είναι ό,τι πιο πολιτικό έχει να συμβεί στη βάση εδώ και κάμποσες δεκάδες χρόνια. Μία ανατροπή εν τη γεννέση της «από τα κάτω» (για να ικανοποιήσω κι εγώ αυτό το ύποπτα σεξουαλικό απωθημένο της αριστερής διανόησης). Ένα πραγματικό εργαστήρι δημοκρατίας.

Το πλήθος επευφημεί, αλλά και γιουχάρει. Η μάζα συμμετέχει, έχει φωνή, κρίνει, επικρίνει και κατακρίνει, χωρίς συμπλέγματα και ιδεολογικές αναστολές. Είναι ενδεικτικό ότι μπορεί να φας κόκκινη στα μούτρα σου και να μη θιγείς στο ελάχιστο. Όχι ότι δεν λείπουν οι εντάσεις και τα άκυρα σχόλια. Αλλά δεν υπάρχει εμπάθεια και οχλοκρατία. Το κυριότερο όμως: το πλήθος συγχροτίζεται με πρωτόγνωρη ευκολία. Σβέλτες τοποθετήσεις, γρήγορες αποφάσεις, αυτόματος συντονισμός.

Το μόνο που μένει είναι από τη φάση του εργαστηρίου να περάσει στη φάση της πρακτικής εξάσκησης. Και αυτό το μεταβατικό στάδιο είναι πολύ κρίσιμο, πριν προλάβει το σύστημα να ξεπεράσει το «πρωτοδεκεμβριανό σύνδρομο», όπως χαρακτηρίζω την πρώτη αδράνεια μπροστά σε κάθε μη αναμενόμενη κοινωνική αντίδραση, όπως εκείνη του ιστορικού Δεκεμβρίου του 2008.

Θέμα Έκθεσης Β: Τι ΔΕΝ μου άρεσε στην επίσκεψη μου στο Σύνταγμα

Η καμεροφοβία και καπελοφοβία που εμφανίζει η Συνέλευση, πολύ φοβάμαι ότι τελικά περιορίζει την ίδια και την εξέλιξή της. Αφενός μεν τα καθεστωτικά ΜΜΕ θα γράψουν για σένα ό,τι γουστάρουν. Το να μην επιτρέπεις όμως σταθερή κάμερα (και όχι περιφερόμενα ματσούκια) να μεταδίδει τη διαδικασία της συνέλευσης, νομίζω ότι είναι φάουλ για την έξωθεν μαρτυρία του ιστορικού γεγονότος της πλατείας Συντάγματος. Και μόνο η δυνατότητα μετάδοσης σε πανελλαδικό mainstream δίκτυο, ακόμη και ενός-δύο λεπτών των διαδικασιών διαλόγου και λήψης αποφάσεων, είναι υπερπολύτιμη. Η τηλεοπτική αρλουμπαρία και σπέκουλα δεν είναι δυνατόν να αποφευχθούν, ούτως ή άλλως. Αφετέρου δε, ο φόβος της ταμπέλας λειτουργεί ακούσια λογοκριτικά για τους ομιλητές, οι οποίοι μερικές φορές μετράνε τις λέξεις τους για να μην ξεφύγει κάτι ύποπτα «ιδεολογικό» από το στόμα τους και ενοχλήσει. Ποιον, άραγε; Η μανιέρα του ακομματίκ έχω την αίσθηση ότι επεκτείνεται και στις ιδεολογικές πλατφόρμες αρκετές φορές, με αποτέλεσμα να χωλαίνει ο πολιτικός λόγος που πάει να διαμορφωθεί, χαμένος σε εύκολες γενικεύσεις και στερεότυπα -επιδερμικής- αντισυστημικής αποστασιοποίησης.

Δεν λείπει όμως και ο οργουελιανικός νεολογισμός.  Η μεταμοντερνιά που θα μπορούσε να προσδώσει άχρηστες λαϊφσταϊλίστικες πινελιές στη Συνέλευση. Τι πάει να πει αδέρφια «επιτροπή ψυχραιμίας» και «ομάδα σεβασμού» (σ.σ. αντί περιφρούρησης); Το μεν πρώτο είναι σα να ξεπήδησε από τις πιο σαρκαστικές παραγράφους του «δημιουργού μου» (Douglas Adams). Το δε δεύτερο από την ομάδα επικοινωνιολόγων του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Η φαντασία στην εξουσία λέμε. Όχι η παραμύθα στην ταμπέλα.

Και τέλος, μπορεί να μην ενθουσιάστηκα με κάτι εμφανώς καμένες περιπτώσεις εθνικοπατριωτικού συναπαντήματος, αλλά δεν πρόκειται να σηκώσω τη μάχαιρα εν μέσω έντονης κρίσης κοινωνικής επιληψίας. Ο καθένας βιώνει διαφορετικά το προσωπικό του δράμα και τα φαινόμενα της ενστικτώδους αντίδρασης μπορεί και να απατούν όταν αποτολμήσεις να τους προσδώσεις πολιτικό χαρακτήρα χρησιμοποιώντας παραδοσιακά εργαλεία κοινωνικοπολιτικής ανάλυσης. Έως πριν λίγες ημέρες φαινόταν ότι έχουμε να κάνουμε με το «failed community» ενός «failed state». Από τις 25 Μαϊου μας έμεινε μόνο το δεύτερο…

Στην πλατεία αδερφές μου, στην πλατεία!

Όπως και να’ χει πέρασα πρωτόγνωρα καλά στην πλατεία. Και το καλύτερο: το πρόγραμμα επαναλαμβάνεται σε καθημερινή βάση, με συνεχείς βελτιώσεις και ακόμη περισσότερους συντελεστές από την διπλανή πόρτα. Γιατί όχι και από τη δική μου και δική σου πόρτα; Ας το πάρουμε απόφαση ότι εμείς είμαστε οι πρωταγωνιστές των εξελίξεων. Αυτή είναι η ιστορική στιγμή. Ακομη κι αν δεν προκύψει κάποια θεαματική αλλαγή από τη «Δημοκρατία της Πλατείας» και μόνο η ύπαρξή της αποτελεί ένα αξεπέραστο μάθημα συμμετοχής και κοινωνικοποίησης.

Μην σπαταλώ χρόνο όμως με γλυκανάλατες κοινοτοπίες. Πρέπει να την κάνω για την πλατεία…

Short URL: http://wp.me/p1pa1c-arD

Ζαphod

(φωτ. Δ. Γερονίκος)

Ετικέτα: #25Mgr, πλατεία συντάγματος, Άμεση Δημοκρατία, Εντυπώσεις

Posted in: Αυτοοργάνωση, Ζωή, Κινήματα-Ακτιβισμός