Αναδημοσίευση από την Εφημερίδα των Συντακτών
Κυκλοφόρησε πρόσφατα και στη γλώσσα μας το βιβλίο του Αμερικανού ανθρωπολόγου Ντέιβιντ Γκρέιμπερ* «Χρέος. Τα πρώτα 5.000 χρόνια» (Στάσει Εκπίπτοντες, 2013). Γεννημένος το 1961, ο Γκρέιμπερ ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ από το 1998 ώς το 2007, ενώ σήμερα διδάσκει στο London School of Economics. Παραγωγικός συγγραφέας, πολιτικός ακτιβιστής και θεωρητικός του αναρχισμού, ο Γκρέιμπερ συμμετείχε ενεργά στο κίνημα Occupy Wall Street. Η ακόλουθη συνέντευξή του δημοσιεύτηκε στο γαλλικό περιοδικό «Le Nouvel Observateur».
• Στο βιβλίο σας «Χρέος. Τα πρώτα 5.000 χρόνια» αμφισβητείτε την ιδέα –που διατηρείται μέσα στους αιώνες–ότι η αδυναμία να εξοφλήσουμε ένα χρέος είναι ανήθικη, καθώς η Ιστορία και οι θρησκείες μάς διδάσκουν ότι το να πληρώνουμε τα χρέη μας είναι μια επιτακτική υποχρέωση.
Το χρέος είναι μια υπόσχεση που δίνεται από έναν οφειλέτη σε έναν πιστωτή. Βεβαίως, όταν κάποιος υπόσχεται κάτι σε κάποιον, οφείλει να προσπαθήσει να τιμήσει αυτήν την υπόσχεση όσο καλύτερα μπορεί. Αυτό όμως που με κέντρισε είναι το σημαντικό ηθικό βάρος που αποδίδουμε σε αυτόν τον τύπο οικονομικής υπόσχεσης. Οταν ένας πολιτικός στη διάρκεια μιας προεκλογικής εκστρατείας υπόσχεται λαγούς με πετραχήλια όταν θα εκλεγεί και όταν μια κυβέρνηση υπόσχεται στις τράπεζες να τις πληρώσει με ένα προκαθορισμένο επιτόκιο, τείνουμε να θεωρούμε ότι η πρώτη υπόσχεση δεν πρόκειται να τηρηθεί ενώ η δεύτερη μας φαίνεται απολύτως ιερή. Αυτό το βιβλίο ξεκινάει με μια συζήτηση που έκανα στο Λονδίνο με μιαν αριστερή δικηγόρο σχετικά με την παρέμβαση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στη Μαδαγασκάρη, όπου είχα ζήσει για περίπου δύο χρόνια. Είχαν συμβεί φοβερά πράγματα σ’ αυτή τη χώρα όταν τα μέτρα οικονομικής λιτότητας που απαιτούσε το ΔΝΤ εφαρμόστηκαν, ιδίως όταν μια επιδημία ελονοσίας εξόντωσε χιλιάδες παιδιά, εξαιτίας των περικοπών στις κρατικές δαπάνες. Της είπα ότι η κατάργηση του χρέους θα ήταν καλό πράγμα, καθώς οι κάτοικοι της Μαδαγασκάρης είχαν ήδη πληρώσει πολλά. Αυτή μού απάντησε: «Μα τα δανείστηκαν τα χρήματα. Σε κάθε περίπτωση, οφείλει κάποιος να εξοφλεί τα χρέη του». Δεν ήταν μια οικονομική διαπίστωση αλλά μια ηθική κρίση. Γιατί η ηθική του χρέους φαίνεται ανώτερη από όλες τις άλλες μορφές ηθικής; Ποια είναι όμως αυτή η επιτακτική ηθική υποχρέωση που θα μπορούσε να δικαιολογήσει τον θάνατο χιλιάδων παιδιών; Αυτό το βιβλίο γεννήθηκε από αυτό το ερώτημα και από αυτήν την εξέγερση.
• Πολλές θρησκείες, γράφετε, βασίζονται στην ιδέα ενός αρχέγονου χρέους του ανθρώπου προς τον Θεό, τις θεότητες, τη φύση… Ο άνθρωπος θα ήταν ένας αιώνιος οφειλέτης;
Τα περισσότερα θρησκευτικά κείμενα που αναφέρονται σ’ αυτό το ζήτημα λένε ότι η ηθική είναι υπόθεση χρεών που πρέπει να πληρώσουμε. Η βραχμανική θρησκεία διδάσκει ότι η ζωή είναι ένα χρέος που χρωστάμε στους θεούς, αλλά με το να γίνεται κάποιος ο ίδιος σοφός εξοφλεί αυτό που χρωστάει σε εκείνους που επινόησαν τη σοφία.
• Ενα χρέος που εξοφλούν και με τις θυσίες.
Ναι, η θυσία είναι μια προκαταβολή και ο διακανονισμός του υπόλοιπου χρέους γίνεται όταν πεθαίνει κάποιος. Η ιδέα της ηθικής του χρέους προσκρούει όμως στο γεγονός ότι πρέπει να γίνεις εσύ ο ίδιος σοφός για να πληρώσεις το χρέος σου στις θεότητες, πρέπει να αποκτήσεις παιδιά για να εξοφλήσεις το χρέος σου προς τους γονείς σου. Στα αραμαϊκά η ίδια λέξη σημαίνει χρέος και αμαρτία ή ενοχή. Στη Βίβλο, οι αμαρτωλοί καλούνται να εξοφλήσουν το ηθικό χρέος τους προς τον Θεό, αλλά η ίδια η Βίβλος μάς εξηγεί στη συνέχεια ότι αυτό το χρέος δεν έχει στο βάθος τίποτα το ιερό και ότι σε τελική ανάλυση ο Θεός θα το σβήσει. Στα βιβλικά κείμενα η «λύτρωση» σημαίνει την απαλλαγή από τις συνέπειες του χρέους, την τελική εξόφληση. Ενας πολύ παλαιός εβραϊκός νόμος της εποχής του Μωυσή ήταν εκείνος του Ιωβηλαίου. Οριζε ότι όλα τα χρέη θα καταργούνταν αυτόματα «το Σάββατο έτος» (δηλαδή μετά το πέρασμα επτά χρόνων) και ότι όλοι όσοι είχαν γίνει σκλάβοι εξαιτίας αυτών των χρεών θα απελευθερώνονταν. Η παραίτηση από τις απαιτήσεις είναι, όπως βλέπουμε, μια πολύ παλιά ιδέα.
• Υποστηρίζετε ότι το χρέος υπήρξε πάντοτε ένα εργαλείο στην υπηρεσία της εξουσίας και της βίας.
Η Ιστορία καταδεικνύει ότι το καλύτερο μέσο για να δικαιολογούν σχέσεις που βασίζονται στη βία, για να τις κάνουν να θεωρούνται ηθικές, είναι να τις μεταφράζουν με όρους χρεών. Ετσι δημιουργείται η αυταπάτη ότι είναι το θύμα εκείνο που διαπράττει το αδίκημα. Το χρέος είναι το πιο αποτελεσματικό πολιτικό εργαλείο που επινοήθηκε ποτέ από τους πλούσιους και τους ισχυρούς: διακοσμεί τις πιο βίαιες ανισότητες μεταξύ πιστωτών και οφειλετών με ένα επίστρωμα ηθικότητας και φιλοδωρεί τα θύματα, τους οφειλέτες, με το συναίσθημα ότι είναι ένοχοι. Είναι η γλώσσα που χρησιμοποιούσαν πάντοτε οι κατακτητικοί στρατοί: μας χρωστάτε τη ζωή επειδή σας έχουμε δανείσει και, καθώς είμαστε γενναιόδωροι, δεν θα οφείλετε τίποτα τον πρώτο χρόνο, αλλά θα πληρώνετε στη συνέχεια.
• Αναφέρετε τα δύο απίστευτα γαλλικά παραδείγματα της αποικιοποίησης της Μαδαγασκάρης και της ανεξαρτησίας της Αϊτής.
Ναι, είναι τρομερό. Το 1885, η Γαλλία εισέβαλε στη Μαδαγασκάρη και ανακήρυξε τη χώρα γαλλική αποικία. Μετά την «ειρήνευση», ο στρατηγός Γκαλιενί είχε τη διεστραμμένη ιδέα να απαιτήσει από τον πληθυσμό του νησιού να πληρώσει τα κόστη που προκλήθηκαν από την εισβολή και την κατοχή. Το παράδειγμα της Αϊτής είναι ακόμα πιο τρελό. Το 1825, η νέα Δημοκρατία της Αϊτής, η οποία είχε κερδίσει την ανεξαρτησία της χάρη στην εξέγερση των σκλάβων, υποχρεώθηκε από τον Κάρολο τον 10ο να δανειστεί από τη Γαλλία 150 εκατομμύρια φράγκα, προκειμένου να «αποζημιωθούν» οι παλιοί δουλοκτήτες άποικοι που εκδιώχθηκαν μετά την κατάκτηση της ανεξαρτησίας. Η λέξη «Αϊτή» παρέμεινε από εκείνη την εποχή το συνώνυμο του χρέους, της φτώχειας και της εξαθλίωσης.
• Η χρέωση, γράφετε, προκαλούσε πάντοτε εξεγέρσεις.
Οι περισσότερες εξεγέρσεις στην Ιστορία έγιναν από λαούς χρεωμένους. Επί πολλές χιλιετίες, η πάλη μεταξύ πλούσιων και φτωχών έπαιρνε τη μορφή συγκρούσεων μεταξύ πιστωτών και οφειλετών. Ολες οι λαϊκές εξεγέρσεις άρχισαν με τον ίδιο τρόπο: με την τελετουργική καταστροφή των κατάστιχων στα οποία καταγράφονταν τα χρέη και των λογιστικών βιβλίων των πιστωτών.
• Η κατάργηση του χρέους σήμερα είναι για σας, που είστε αγωνιστής του κινήματος Occupy Wall Street, μια ουτοπία; Είναι εφικτή;
Είναι αναπόφευκτη. Το τωρινό επίπεδο του χρέους καθιστά ανέφικτη την εξόφλησή του. Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να εξοφλήσει το δικό της, οι υπερχρεωμένοι πολίτες –όπως οι Αμερικανοί φοιτητές, χρεωμένοι -ώς τον λαιμό για τις σπουδές τους και χωρίς προοπτική να βρουν εργασία– δεν θα μπορέσουν να πληρώσουν τα χρέη τους. Το μεγάλο βιβλικό Ιωβηλαίο που θα αφορούσε την κατάργηση του διεθνούς χρέους και ταυτόχρονα του χρέους των καταναλωτών θα ήταν σωτήριο, γιατί θα μείωνε τα ανθρώπινα βάσανα και θα υπενθύμιζε ότι το χρήμα δεν είναι ιερό και ότι το να πληρώνεις τα χρέη σου δεν είναι η ουσία της ηθικής.
* Άρθρα στον Παραλληλογράφο για τον David Graeber
- David Graeber – Κίνημα, Βία, Τέχνη και Επανάσταση
- Ένας αναρχικός καθηγητής στο Γέηλ
- David Graeber : Είσαι αναρχικός-η; Η απάντηση μπορεί να σε εκπλήξει
- David Graeber στο b-fest 2010: Βία, Φαντασία, Κίνημα
- David Graeber: Το OccupyWallStreet επανακαλύπτει τη ριζοσπαστική φαντασία
- “Χρέος: τα πρώτα 5000 χρόνια” David Graeber
http://wp.me/p1pa1c-jy9
Βλαδίμηρος
16 Φεβρουαρίου, 2014 7:38 μμ
Μια μόνιμη απορία μου ήταν και είναι πώς διάβολο η αστικές τάξεις όλου του κόσμου καταφέρνουν και πληρώνουν τους «αναρχικούς» και τους «μαρξιστές», που πρεσβεύουν (και διδάσκουν) την ανατροπή του καπιταλισμού και την καταστροφή του αστικού κράτους οι μεν και του κράτους γενικά οι δε, τους πληρώνουν και τους διατηρούν σε άνετες (και αρκετά προσοδοφόρες) θεσούλες πανεπιστημιακών δασκάλων.
Πριν από λίγο διάβαζα στο ακροδεξιό μπλογκ http://www.olympia.gr άρθρο ενός Προκόπη Κωφού,
Τμήμα Χημείας ΑΠΘ, με τίτλο «Η σημερινή κατάσταση και η διέξοδος για το λαό» , που είναι σε καρμπόν η πολιτική του ΚΚΕ. Η ίδια απορία για τους πανεπιστημιακούς. Στο μπλογκ αυτό μάλιστα έχει τιμηθεί και ο μέγας Κατρούγκαλος με τουλάχιστον δύο άρθρα του. Όπως βλέπετε το άτυπο μέτωπο από άκρα δεξιά μέχρι άκρα αριστερά (Θου, Κύριε…) αναπτύσσεται και δυναμώνει.
katy
16 Φεβρουαρίου, 2014 8:05 μμ
Bλαδίμηρε καλησπέρα.
Διαβάζοντας το σχόλιό σας εμένα μου δημιουργήθηκε η εξής «Χαζή» απορία…
Πώς και δεν έχουν καταφέρει τόσα χρόνια (αφού διαθέτουν όλα τα μέσα), οι «αναρχικοί» και οι «μαρξιστές» (όπως τους αποκαλείτε) καθηγητές, να ανατρέψουν τον καπιταλισμό και να καταστρέψουν το αστικό κράτος; 😉
giorgalis
16 Φεβρουαρίου, 2014 8:20 μμ
Αν δεν είχες τέτοιες (μόνιμες) απορίες δεν θα ήσουν Βλαδίμηρος.
Να σου πω την αλήθεια, δεν μπορώ να φανταστώ πως έχεις απορίες που δεν είναι μόνιμες…
katy
16 Φεβρουαρίου, 2014 8:32 μμ
Ποιό το κακό να έχει κάποιος απορίες ή και «απορίες»; 😉
«Όταν η Τσέβγια ήταν εφτά χρονών, είχε κατανοήσει πλήρως πώς λειτουργεί ο κόσμος. Τώρα ήταν οκτώ, και είχε κάποιες απορίες».
Orson Scott Card (1951), Αμερικανός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας
katy
16 Φεβρουαρίου, 2014 7:52 μμ
«Μακάριοι οι νέοι, ότι αυτοί κληρονομήσωσι το Δημόσιο Χρέος».
Herbert Hoover (1874-1964), πρ. Αμερικανός πρόεδρος
oxtapus
16 Φεβρουαρίου, 2014 7:58 μμ
Reblogged this on Oxtapus *blueAction.
demonio
16 Φεβρουαρίου, 2014 10:01 μμ
Το τρικακι ειναι πως χρησιμοποιειται ο ιδιος όρος «χρέος» για καταστασεις που δεν είναι όμοιες μεταξύ τους. Πραγματι μπορει να χρωστάει κάποιος και να είναι θέμα ηθικής υποχρέωσης να ξεχρεώσει. Αυτό όμως προυποθέτει οικονομικά ισοδύναμα μέρη της πράξης του δανεισμού. Αν, όπως τώρα με τα «δάνεια» προς την Ελλάδα οι συμβάσεις δεν έχουν γίνει μεταξύ ισοδύναμων μερών το κομμάτι της ηθικής παει περίπατο, αν όχι στο συνολό του, τουλάχιστον σε ένα μεγάλο του κομμάτι.
Βλαδίμηρος
16 Φεβρουαρίου, 2014 11:07 μμ
Katy, καλησπέρα.
Πολύ καλή η απορία, αλλά, δε «διαθέτουν όλα τα μέσα». Για τις «ανατροπές» και τις «καταστροφές» καθεστώτων και κρατών χρειάζονται άλλα μέσα. Οι πανεπιστημιακοί κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους, για να επιδεινωθεί μια κατάσταση (λαϊκιστί, να «μπαχαλέψει») και αφού παίξουν το ρόλο τους, αναλαμβάνουν οι ειδικοί.
Υπάρχει και μια άλλη περίπτωση, που είχε προταθεί από μερικούς στα χρόνια της χούντας. Να διεισδύσουν οι «αριστεροί» στον κρατικό μηχανισμό, ώστε να αλώσουν το κράτος από μέσα και να μετατρέψουν τη δικτατορία σε δημοκρατία, την κατάλληλη στιγμή. Αυτό, βέβαια, προϋπέθετε ότι το κοινωνικοοικονομικό καθεστώς θα διατηρούνταν αλώβητο, θα άλλαζε μόνο η μορφή του πολιτεύματος. Τώρα, πόσο αυτό το πρότυπο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μια «σοσιαλιστική» αλλαγή (όπου βέβαια ο «σοσιαλισμός» θα είναι σαν τα μούτρα του υπαρκτού») δεν το ξέρω. Το πιο πιθανό είναι να πάμε στη βίαιη λύση, όπου οι πανεπιστημιακοί και οι άλλοι «συνοδοιπόροι» θα παίζουν μόνο βοηθητικό ρόλο.
Εκείνο που είναι πραγματικά απορίας άξιο είναι πώς οι ορκισμένοι εχθροί κάθε κράτους και κάθε εξουσίας, οι αναρχικοί, καταδέχονται να «τα παίρνουν» (ωχ, κι άλλη λαϊκή έκφραση!) από το κράτος, που τόσο το μισούν (για να περάσει από το κεφάλι τους, ότι το κράτος μάλλον τους χρησιμοποιεί, ούτε σκέψη). Για τους «μαρξιστές» δεν υπάρχει θέμα. Αυτοί έχουν τόσο λατρέψει το αστικό κράτος (σε αντιπαράθεση με τα αποβράσματα τους «ιδιώτες», βεβαίως, βεβαίως), το έχουν τόσο υμνήσει, έχουν τόσο συνηγορήσει υπέρ της παντοδυναμίας του, που δέχονται σαν ευεργετική βροχούλα δίκαιης αντιμισθίας, το μισθό, τα επιδόματα και κάθε άλλη παροχή από μέρους του κράτους. Τώρα, γιατί η Σύγχρονη Εποχή έχει εκδώσει το «Κράτος και Επανάσταση»; Ε, αυτό είναι ο φερετζές, που λένε.
demonio
17 Φεβρουαρίου, 2014 12:22 πμ
Βλαδιμηρε, επειδη εγω δεν ειμαι συνωμοσιολογος, θα εδινα μια πολυ απλη και για μενα προφανη απαντηση στην ερωτηση που εθεσες: ενας κουκος δεν φερνει την ανοιξη. Αν εχεις και πεντε δεκα μαρξιστες ή αναρχικους καθηγητες αναμεσα σε εκατονταδες συστημικους (δεν ειναι ο καλυτερος ορος, αλλα δεν μου ερχεται τωρα κατι καλυτερο) και τεχνοκρατες στα πανεπιστημια (που ολο και περισσοτερα ειναι ιδιωτικα) μαλλον δεν μπορεις να περιμενεις την γεννηση στρατιων επαναστατων. Αλλωστε οι μαρξιστες μαλλον δεν πιστευουν και δεν επιδιωκουν μια επανασταση απο τους καθηγητες ΑΕΙ αλλα απο την εργατικη ταξη (η πλειοψηφια της οποιας ως γνωστον στις καπιταλιστικες χωρες δεν περνα μεσα απο τα πανενιστημια).
katy
19 Φεβρουαρίου, 2014 12:32 πμ
Βλαδίμηρε καλησπέρα.
Λέτε «Οι πανεπιστημιακοί κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους, για να επιδεινωθεί μια κατάσταση (λαϊκιστί, να «μπαχαλέψει») και αφού παίξουν το ρόλο τους, αναλαμβάνουν οι ειδικοί….».
Ποιους εννοείται «ειδικούς»*;
Από κει και κάτω δεν έδωσα και πολύ σημασία στο κείμενό σας (παρ’ όλο, που οφείλω να παραδεχτώ, ότι ήταν μονό σεντόνι και θα μπορούσα να το διαβάσω με προσοχή), διότι ήταν διανθισμένο με πολλές λαϊκές φράσεις και λέξεις όπως: «σαν τα μούτρα του υπαρκτού», «να τα παίρνουν» και «αποβράσματα». Όπως καταλαβαίνετε, το «επίπεδο» έπεσε πολύ. 🙂
Ελπίζοντας, ότι δεν θα πάψετε να νοιώθετε (μετά από αυτά), όσα νοιώθετε για ‘μένα ….σας καληνυχτώ! 😉
ΥΓ. * Κάτι που θυμήθηκα με το «ειδικούς». Το έχω αναρτήσει ξανά, σε συζήτηση που είχα με τον ανηψιό μου και του είχε αρέσει πολύ.
«Η Κιβωτός έγινε από ερασιτέχνες και ο Τιτανικός από ειδικούς. Μην περιμένεις τα πάντα από τους ειδικούς». 🙂
Αγνώστου (σε ΄μένα)
katy
19 Φεβρουαρίου, 2014 12:41 πμ
Ουπς, μου ξέφυγε κι έκανα ένα λαθάκι….»Ποιους εννοείτε…»
Βλαδίμηρος
19 Φεβρουαρίου, 2014 9:46 μμ
Λάθος! Η Κιβωτός έγινε από το μεγαλύτερο ειδικό, το Μεγάλο Αρχιτέκτονα του Σύμπαντος, που λένε και οι μασόνοι. Άρα, ζήτωσαν οι ειδικοί!
katy
19 Φεβρουαρίου, 2014 10:01 μμ
Βλαδίμηρε, μου τ’ ανατρέψατε όλα τώρα, γιατί νόμιζα ότι την Κιβωτό την έφτιαξε ο Νώε! 😉
«Οι περισσότερες τελετές μου φαίνονται εμπορικές, αλλά δεν μπορώ να ξεχωρίσω αν ο Θεός είναι ο Χορηγός ή το Προϊόν».
Mignon McLaughlin (1913-1983), Αμερικανίδα αρθρογράφος.
Βλαδίμηρος
19 Φεβρουαρίου, 2014 11:24 μμ
Katy
Δηλαδή, ο Μεγάλος Αρχιτέκτονας δεν έδωσε οδηγίες στον εκλεκτό του πώς να φτιάξει την Κιβωτό; Αυτό είναι βλασφημία και δείχνει ότι δεν έχετε μελετήσει επαρκώς τας Γραφάς! Εκπλήσσομαι μ΄Εσάς! Παρακαλώ, ανοίξτε γρήγορα την Παλαιά Διαθήκη (ή, έστω, την ελληνική Βικιπαίδεια) για να κατατοπιστείτε.
katy
20 Φεβρουαρίου, 2014 6:16 πμ
Βλαδίμηρε
Tώρα που το ξανασκέφτομαι ο «ειδικός» ήταν Ερασιτέχνης και καθόλου «ειδικός», διότι δεν είχε προηγούμενη εμπειρία στο κτίσιμο του Κόσμου και στη δημιουργία του Ανθρώπου. Για πρώτη φορά τα έκανε όλα. Και γι’ αυτό τα έκανε ατελή. Στην περίπτωση της Κιβωτού δε….έχετε ακούσει φαντάζομαι για την «τύχη του αρχάριου»; 🙂
“Αν αυτός είναι ο Θεός σας, δεν είναι πολύ εντυπωσιακός. Έχει τόσο πολλά ψυχολογικά προβλήματα, είναι τόσο ανασφαλής. Απαιτεί λατρεία κάθε επτά ημέρες. Πηγαίνει και φτιάχνει ατελείς ανθρώπους και ύστερα τους θεωρεί υπεύθυνους για τα δικά του λάθη. Είναι αξιολύπητος για υπέρτατο ον”.
Gene Roddenberry (1921 – 1991), Αμερικανός σεναριογράφος, παραγωγός.
Βλαδίμηρος
17 Φεβρουαρίου, 2014 1:13 πμ
demonio, δεν είπα ότι οι αναρχικοί ή οι «μαρξιστές» καθηγητές ια κάνουν καμιά επανάσταση. Πρώτα-πρώτα, δε μίλησα για επανάσταση, μίλησα για μπάχαλο και άλωση του συστήματος από μέσα. Δεν ξέρω, ούτε και έχει σημασία ο αριθμός των «επαναστατών» πανεπιστημιακών, βλέπω όμως τα γεγονότα. Δεκαετίες ο λόκληρες, οι «εξεγερμένοι» αλωνίζουν στα ΑΕΙ και κανείς δεν τους εμποδίζει. Εκτός από τα «αυτόνομα στέκια», άντρα ιερά και απαραβίαστα στο χώρο των σχολών, υπάρχει και το διαμάντι της αναρχίας, το γνωστό Ιντιμίντια, που κανένας δεν το αγγίζει, ακόμα και μετά την «κατάργηση» του ασύλου. Στις σχολές διοργανώνονται συνέδρια του διεθνούς αναρχισμού, γίνονται συγκεντρώσεις υποστήριξης των «ένοπλων συντρόφων» των Πυρήνων της Φωτιάς. Το κεντρικό του Πανεπιστημίου ήταν κατειλημμένο περίπου μια βδομάδα και είχε γίνει ορμητήριο των εμπρηστών. Ο Πελεγρίνης είπε ότι από την Παρασκευήτο απόγευμα είχε ειδοποιήσει το Υπουργείο ότι άτομα ξένα προς τους φοιτητές, κλπ.κλπ. Φυσικά, το ιμέιλ το διάβασαν στο Υπουργείο τη Δευτέρα το πρωί, όταν η δουλειά είχε στρώσει για καλά. Το ΑΠΘ έχει πρύτανη το Μυλόπουλο που πλήρωνε τους καθαριστές για να κάνουν απεργία. Όσο δε για το άτυπο μέτωπο καθηγητών-φοιτητών για να αχρηστευθεί κάθε νόμος-πλαίσιο και να μη γίνει κανένας εκσυγχρονισμός και καμιά αξιολόγηση για να ΄γίνει πράξη η επιθυμία του ΚΚΕ «ο νόμος να ακυρωθεί στην πράξη», αυτό το μέτωπο είναι γεγονός αναμφισβήτητο.
Η συνταγή είναι μια : αφενός «κρατήστε τη χώρα στην καθυστέρηση και στη μιζέρια», αφετέρου δημιουργήστε «ένα, δύο, τρία … χίλια μπάχαλα!», ή, όπως θα έλεγε κάποιος άλλος «μπάχαλα, μπάχαλα, μπάχαλα, στο τέλος τίποτα να μη μείνει».
Όσο για τις «στρατιές επαναστατών» : το ΚΚΕ δε χρειάζεται τέτοια πράγματα, γιατί από την ώρα που έγινε αντεπαναστατικό κόμμα, αν θέλει να πάρει την εξουσία, θα την πάρει με άλλο τρόπο. Οι «επαναστάτες» θα του χρειαστούν σαν κρέας για τα κανόνια, για να πέσουν πραγματικά «θύματα» αυτή τη φορά, για να εγκαθιδρυθεί ένα καθεστώς που αν δεν «έπεφταν» εκείνη τη στιγμή για να εγκαθιδρυθεί, θα «έπεφταν» αργότερα στην προσπάθειά τους να το γκρεμίσουν, όταν θα ήταν, πια, αργά.
demonio
17 Φεβρουαρίου, 2014 10:30 πμ
Βλαδημιρε
– πρωτον εισαι εκτος θεματος, σε σχεση με το θεμα της αναρτησης
– δευτερον δεν νομιζω πως εχεις καταλαβει τον ρολο του Πανεπιστημιου και της πανεπιστημιακης κοινοτητας γενικοτερα, οποτε σε ολη σου η επιχειρηματολογια ειναι μπαχαλο επιπεδου «μονταζιερας».
Εγω δεν θα συνεχισω την κουβεντα αυτη, γιατι δεν την κανεις και καλοπιστα.
selana019
17 Φεβρουαρίου, 2014 2:41 πμ
Reblogged this on Ώρα Κοινής Ανησυχίας.
Βλαδίμηρος
17 Φεβρουαρίου, 2014 12:43 μμ
Φίλε demonio, αυτά είναι προφάσεις εν αμαρτίαις, ή, απορία ψάλτου…
1) Τώρα θυμήθηκες ότι είμαι εκτός θέματος; Όταν σχολίασες «εκτός θέματος» και πήρες την απάντηση;
2) Αν δεν έχω καταλάβει το ρόλο των Πανεπιστημίων και της παν. κοινότητας, γιατί δε μου τον λες εσύ, μπας και τον καταλάβω; Θα σου πω, λοιπόν, πώς τον έχω καταλάβει εγώ : ο ρόλος τους είναι να καταρτίσουν τους επιστήμονες που έχει ανάγκη η αστική τάξη για την ανάπτυξή της και την πρόοδο της αστικής κοινωνίας. Συμφέρει στο προλεταριάτο αυτή η ανάπτυξη και αυτή η πρόοδος; Φυσικά και συμφέρει, γιατί δημιουργεί τις αντικειμενικές συνθήκες για την ανατροπή του καπιταλισμού («δεν υπάρχει εγγύηση για τη νίκη πάνω στον καπιταλισμό, έξω από την ίδια του την ανάπτυξη» – Λένιν, ρώσος μαρξιστής επαναστάτης, 1870-1924, όπως θα έγραφε και η Katy). Συμφέρει στους «μικρομεσαίους» και στους «ανεξάρτητα απασχολούμενους» αυτή η εξέλιξη; Φυσικά και δε συμφέρει γιατί τους προλεταριοποιεί (τους «ξεκληρίζει», κατά την προσφιλή έκφραση του ΚΚΕ). Και η «πανεπιστημιακή κοινότητα» στην Ελλάδα αγωνίζεται με νύχια και με δόντια ενάντια στην εξέλιξη της αστικής κοινωνίας, ενάντια στην ανάπτυξη της αστικής οικονομίας, ενάντια στη σύνδεση της παραγωγής με τα Πανεπιστήμια, ενάντια στον οποιονδήποτε εκσυγχρονισμό και αξιολόγηση στα ΑΕΙ, γιατί, λέει, όλα αυτά θα δώσουν κέρδη στους καπιταλιστές! Δε διαφωνώ καθόλου, μόνο που… μόνο που, ακριβώς αυτή η ανάπτυξη του καπιταλισμού είναι η μοναδική «εγγύηση για τη νίκη πάνω στον καπιταλισμό».
Όλοι αυτοί οι «μεγαλειώδεις» αγώνες των φοιτητών και οι καταλήψεις των σχολών γίνονται για να εξορκιστεί η επάρατος ανάπτυξη και να εξασφαλιστεί η τελμάτωση της απαίσιας μοναδικής «εγγύησης», δηλαδή, να εξασφαλιστεί η διαιώνιση του καπιταλισμού στην πιο καθυστερημένη φάση του. Όλοι αυτοί οι Πελεγρίνηδες, Μυλόπουλοι, Κατρούγκαλοι και δε συμμαζεύεται, όλοι αυτοί οι ήρωες της ημέρας είναι οι πιο γνήσιοι αντιδραστικοί.
Και η αστική τάξη, θα μου πεις, τι κάνει; Αυτό που έκανε πάντα : συμβιβάζεται με την αντίδραση. Αυτό έκανε από το 1821, αυτό συνεχίζει να κάνει και σήμερα. Τότε συμβιβάστηκε με τους κοτζαμπάσηδες και χρειάστηκαν 80 χρόνια για να τους απαλλοτριώσει και όχι πλήρως. Όσο για το χωρισμό κράτους-εκκλησίας, τον περιμένουμε ακόμα.
Εκτός, όμως από την υπεράσπιση της καθυστέρησης, η «πανεπιστημιακή κοινότητα» έχει και το ρόλο που ανέπτυξα στο προηγούμενο σχόλιο, τη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για ανώμαλες λύσεις στο πολιτικό πρόβλημα.
3) Λες ότι δε θα συνεχίσεις τη συζήτηση γιατί δεν την κάνω και καλόπιστα. Ναι, αυτό είναι ένας σοβαρός λόγος, αλλά, απορώ που το είδες.
Bobfisher
17 Φεβρουαρίου, 2014 1:59 μμ
Το έργο των πανεπιστημίων είναι διφυές, όπως οτιδήποτε άλλο στον καπιταλισμό. Είναι αναγκαίο κακό, καθότι παρέχει τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις για την επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής, αλλά απ’ την άλλη, η ίδια του η φύση παράγει αμφισβήτηση, η οποία είναι εχθρός κάθε εξουσίας.
Μέσα λοιπόν στις χαραμάδες αμφισβήτησης που προκαλούνται από την ύπαρξη των πανεπιστημίων χωράνε και άνθρωποι ξένοι προς την «οικονομική» λειτουργία της παιδείας, οι οποίοι ενίοτε παίρνουν στα σοβαρά τη λέξη «γνώση».
Η οποία γνώση δεν έχει τίποτα να κάνει με τις κατά καιρούς «μεταρρυθμίσεις» στα πανεπιστήμια, οι οποίες ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με την περικοπή δαπανών και την εισαγωγή των κολλητών στα τμήματα. Οι εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις του τύπου που υπερασπίζεσαι είναι καταδικασμένες να αποτύχουν για ένα απλό λόγο. Στοχεύουν στο να συνδέσουν την παιδεία με την παραγωγή, αλλά εφόσον η παραγωγική διαδικασία αλλάζει με θεαματική ταχύτητα, τα προγράμματα σπουδών τους θα είναι εσαεί παρωχημένα. Είναι απευθείας συνέπεια της αντικατάστασης του όρου «παιδεία» με τον όρο «εκπαίδευση». Η παιδεία αφορά την παροχή εκείνων των εφοδίων που κάνουν κάποιον πολίτη, συνεπώς είναι εν πολλοίς ανεπιθύμητη εκ μέρους κάθε εξουσίας. Η εκπαίδευση από την άλλη είναι εκ των ουκ άνευ, καθότι το απαραίτητο στοιχείο για τη διαιώνιση αυτής της ηλιθιότητας που ζούμε είναι ακριβώς η αναπαραγωγή και το άκριτο αναμάσημα κάθε ηλιθιότητας που μπορεί να είναι χρήσιμη στην εκάστοτε φάση που βρίσκεται το σύστημα.
stratosbg
17 Φεβρουαρίου, 2014 1:54 μμ
Reblogged this on a hairless ape.
parameter λ
17 Φεβρουαρίου, 2014 6:04 μμ
Μην ενοχλείτε τον Βλαδίμηρο. Επίσης μην ενοχλείστε. Είναι σαν τις αρκούδες που οριοθετούν το χώρο τους, και νιώθουν ότι απειλούνται μόνο, όταν κάτι δεν τους κάνει ή δεν τους κάθεται καλά. Ως εκτούτου, το όποιο έλλειμμά του στην επιχειρηματολογία του θέματος, άμεσα μεταφράζεται πώςη επιχειρηματολογία των άλλων αποτελεί απειλή που πρέπει να καταγγελθεί ή και να εξαφανιστεί. Τώρα τι ακριβώς συμβαίνει με τον Βλαδίμηρο που νιώθει απειλή από καθηγητές, όπως ο Γκραίμπερ ή άλλους σαν αυτόν που ασκούν κριτική στο ίδιο το σύστημα, ώστε να καταδείξουν αδυναμίες, ανισότητες, στρεβλώσεις και αδιέξοδα, εμένα πάλι με κάνει να δηλώνω ότι είμαι άσχετος με τη φύση της αρκούδας.
Βλαδίμηρος
17 Φεβρουαρίου, 2014 6:17 μμ
parameter λ
Ε, όχι και «άσχετος με τη φύση της αρκούδας»! Μην είσαι τόσο μετριόφρονας! Όλο σου το σχόλιο μια αρκουδίσια απαξιωτική συμπεριφορά ήταν!
Και, βέβαια, (προφανώς από σεμνότητα), ούτε κουβέντα για την ταμπακέρα.
Υ.Γ. Πραγματικά έχω απόλυτη έλλειψη επιχειρημάτων για το «θέμα». Όταν βλέπει κανείς τέτοιες φράσεις στο «θέμα», όπως «Τα περισσότερα θρησκευτικά κείμενα που αναφέρονται σ’ αυτό το ζήτημα λένε ότι η ηθική είναι υπόθεση χρεών που πρέπει να πληρώσουμε», καλύτερα είναι να λέει «Άσε τον τρελό στην τρέλα του!» και να βγαίνει «εκτός θέματος», γιατί, όπως λέει ο Νιόνιος «Πολλά ήταν τα ψέματα, που είπαμε ως εδώ, ας πούμε και μι’ αλήθεια, κι ας πεσει στο γιαλό!».
spiral architect
17 Φεβρουαρίου, 2014 6:39 μμ
Πάλι;
simon
17 Φεβρουαρίου, 2014 7:26 μμ
Πάλι και πάλι και πάλι… Ως συνήθως χαμπάρι δεν πήρε απ’ το θέμα. Όταν εκλαμβάνει αυτή τη φράση “Τα περισσότερα θρησκευτικά κείμενα που αναφέρονται σ’ αυτό το ζήτημα λένε ότι η ηθική είναι υπόθεση χρεών που πρέπει να πληρώσουμε” ως μια φράση που αποδέχεται ο Γκρέμπερ, βράσε ρύζι και δος του να πιει το ζουμί.
Βλαδίμηρος
18 Φεβρουαρίου, 2014 2:28 πμ
Δηλαδή, Σίμωνα, ο Γκρέιμπερ διαφωνεί με τη φράση αυτή; Μα, αυτή η φράση είναι ολόιδια με τη δική του «Η Ιστορία καταδεικνύει ότι το καλύτερο μέσο για να δικαιολογούν σχέσεις που βασίζονται στη βία, για να τις κάνουν να θεωρούνται ηθικές, είναι να τις μεταφράζουν με όρους χρεών». Τι λένε τα «θρησκευτικά κείμενα»; «Η ηθική είναι υπόθεση χρεών που πρέπει να πληρώσουμε. Φανταστικά χρέη στη μία περίπτωση, φανταστικά και στην άλλη, πνευματική βία στη μία, υλική βία στην άλλη.
Και μπορείς να μου πεις, η αντιδραστική φυλλάδα των Συντακτών γιατί προβάλλει τον κ. Γκρέιμπερ και το «πρόσφατα» εκδοθέν βιβλίο του; Θεωρεί ότι και το ελληνικό χρέος είναι μετάφραση και δικαιολόγηση σχέσεων που βασίζονται στη βία, σχέσεων που οι «βιαστές» μας θέλουν να τις εμφανίσουν ηθικές, μέσω της μετάφρασής τους; Ή εντελώς τυχαία μεταφράστηκε το βιβλίο ενώ δεν υπάρχει κανένας υπαινιγμός για το ελληνικό χρέος και εντελώς τυχαία το προβάλλει η Φωνή των Συντακτών και μας σερβίρει και την περισπούδαστη συνέντευξη του κ. καθηγητή;
Υ.Γ. Εσύ που διάβασες τη συνέντευξη με ευλάβεια, έχεις να πεις τίποτα γι’ αυτήν;
Βλαδίμηρος
18 Φεβρουαρίου, 2014 2:31 πμ
Πριν να προλάβει να το δει ο Σίμωνας και να μου τα σούρει, το διορθώνω : όχι Φωνή των Συντακτών, αλλά, Εφημερίδα των Συντακτών. Την μπέρδεψα με τη Φωνή της Ρωσίας. Μικρή η διαφορά, βέβαια, αλλά, υπάρχει.
parameter λ
18 Φεβρουαρίου, 2014 12:02 μμ
Πόσο ηθικό θεωρείς να μιλάμε για χρέη σε ένα fiat- system; Ποια ηθική υποχρέωση πηγάζει για παράδειγμα στην περίπτωση της κοινωνίας μας να αποποληρώνει εσαεί λογιστικές εγγραφές για να παραμείνουμε στο πνεύμα της συνέντευξης; πόσα έχει αποπληρώσει ο Έλληνας φορολογούμενος εντός της ευρωζώνης στους πισωτές του;
parameter λ
17 Φεβρουαρίου, 2014 7:59 μμ
Βλαδίμηρε, καλά, έγινα κακός μαζί σου, ένα μικρό δίκιο το έχεις με το σχόλιό μου. Τώρα, αν έχεις την ευγενή καλοσύνη μπορείς να απαντήσεις στο σχόλιο του Bobfischer, το οποίο με βρίσκει 100% σύμφωνο. Και συνεχίζουμε την κουβεντούλα, έτσι για αρχή.
Βλαδίμηρος
18 Φεβρουαρίου, 2014 3:24 πμ
parameter λ,
μια και μετάνιωσες, σε συγχωρώ. Δες τώρα και την απάντηση στον Bobfischer, με κάποια επιείκεια, γιατί ίσως να μην έπιασα το πλήρες νόημά του σε μερικά σημεία. Εξάλλου, όπως λες κι εσύ, κουβεντούλα κάνουμε. Ο Σίμωνας είναι άτεγκτος κριτής.
Bobfischer,
γράφεις : «Το έργο των πανεπιστημίων είναι διφυές, όπως οτιδήποτε άλλο στον καπιταλισμό».
«Διφυές, όπως κάθε τι στον κόσμο», θα έλεγε ο Ηράκλειτος. Πάμε παρακάτω.
«(Το έργο των Πανεπιστημίων) είναι αναγκαίο κακό»(!). Και, γιατί παρακαλώ; «Καθότι παρέχει (το «έργο» η τα Πανεπιστήμια;) τις απαραίτητες γνώσεις για την επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής». Εδώ μιλάει η μικροαστική ψυχή εντελώς ξεκάθαρα και επιβεβαιώνει όσα έγραψα στο προηγούμενο σχόλιό μου. Η «επανάσταση» των μικρομεσαίων κατά του καπιταλισμού (εδώ το πληκτρολόγιο ξέσπασε σε ομηρικό γέλιο!) είναι επανάσταση ενάντια στην «επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής», που θα φέρει την προλεταριοποίησή τους (των μικρομεσαίων).
Το ότι είναι «κακό», το καταλαβαίνω απόλυτα, το γιατί είναι «αναγκαίο» δεν κατάλαβα.
Κι αφού είδαμε την κακή πλευρά και το ολέθριο έργο των Πανεπιστημίων (ας, μην ξεχνάμε, όμως, αναγκάιο), ας δούμε και την καλή πλευρά. «Η ίδια του η φύση (του έργου) παράγει αμφισβήτηση, η οποία είναι εχθρός κάθε εξουσίας».
Ναι, το Πανεπιστήμιο παράγει αμφισβήτηση, όχι όμως αντεξουσιαστική ή πολιτική αμφισβήτηση, αλλά, αμφισβήτηση της παλιάς γνώσης από την καινούργια κι αυτό μόνο εκεί που διεξάγεται έρευνα. Πάντως, είναι κι αυτή μια αμφισβήτηση, μια παρακίνηση που ταράζει τα λιμνάζοντα νερά του πνεύματος. Κατά τα άλλα, ο ρόλος του Πανεπιστημίου είναι βασικά συντηρητικός και ειδικά στις κοινωνικές επιστήμες (Κοινωνιολογία, Πολιτική Οικονομία, Φιλοσοφία) είναι καθαρά αντιδραστικός, περνάει την ιδεολογία της αστικής τάξης. Βέβαια, υπάρχουν και καθηγητές σαν τον Γκρέιμπερ, που διδάσκουν την αναρχία και άλλοι που διδάσκουν μαρξισμό. Το μόνο που έχω να πω είναι ότι η αστική τάξη δεν είναι παλαβή να πληρώνει καθηγητές επαναστάτες! Ο νοών νοείτω.
Δε θα ασχοληθώ με το ότι οι «μεταρρυθμίσεις» έχουν σκοπό την περικοπή δαπανών και το βόλεμα των κολλητών. Τουλάχιστον, για την περικοπή των δαπανών, θα πω ότι αυτό μας προέκυψε τα τελευταί 3-4 χρόνια, ενώ οι κινητοποιήσεις ενάντια στην όποια μεταρρύθμιση και εκσυγχρονισμό χρονολογούνται από τη δεκαετία του ΄80.
Όσο για το «επιχείρημα» ότι δεν πρέπει να γίνονται μεταρρυθμίσεις που στοχεύουν στο να συνδέσουν την παιδεία με την παραγωγή, γιατί «η παραγωγική διαδικασία αλλάζει με θεαματική ταχύτητα» (ειδικά στην Ελλάδα τρέχει με ταχύτητα τσουνάμι), είναι πραγματικά συντριπτικό και με άφησε άναυδο. Ε, βέβαια, ποιος ο λόγος να γίνονται μεταρρυθμίσεις,
αφού, ώσπου να γίνουν θα είναι ξεπερασμένες; Αντί λοιπόν, να τρέχουν οι «μεταρρυθμίσεις» με τη γλώσσα έξω και να μην προλαβαίνουν ποτέ την αφηνιασμένη «παραγωγική διαδικασία», καλύτερα να αφήσουμε τα πράγματα όπως έχουν κι άσε την «παραγωγική διαδικασία» στο αεριωθούμενό της να τραβάει στην καταστροφή της, έτσι κι αλλιώς καπιταλιστική είναι. Αφού και οι «τεχνικές γνώσεις», που «επαναστατικοποιούν τα μέσα παραγωγής» είναι κακό (έστω και αναγκαίο)! Εδώ, εμάς τους επαναστάτες, δε μας συγκίνησε η «επαναστατικοποίηση» και θα μας συγκινήσουν οι «μεταρρυθμίσεις»; Κι αφού, ενώ είμαστε υλιστές, περιφρονήσαμε τα υλικότατα μέσα παραγωγής, θα μας πάρει ο πόνος για μια «διαδικασία»; Αφήστε, λοιπόν, τα προγράμματα των σχολών στην ησυχία τους, σεβαστείτε, τουλάχιστον, την ηλικία τους και προπαντός μην ταράζετε τον ύπνο των φοιτητών, που είναι κατάκοποι από τις διαδηλώσεις και τις καταλήψεις και έχουν κρεμάσει έξω από το υπνωτήριο το αρχαίο επίγραμμα : Ω, ξειν, αγγέλλειν τοις εμοίς πατράσιν ότι τήδε κοιμώμεθα τοις εκείνων χρήμασι τρεφόμενοι!».
Φαντάζομαι ότι μια και ανακαλύφτηκε από τους νεοέλληνες το μάταιο των μεταρρυθμίσεων στον πανεπιστημιακό χώρο, να μεταδώσουμε αυτή την ανακάλυψη και στους άλλους, τους δήθεν ανεπτυγμένους λαούς, για να πάψουν να βλέπουν με θαυμασμό τους αρχαίους μας και να καταλάβουν πως και οι νεότεροι έχουμε φώτα να τους προσφέρουμε, ώστε να πάψουν να μας βλέπουν με μισό μάτι και να μας εκτιμήσουν, επιτέλους, όσο το αξίζουμε.
Για τη διάκριση τώρα Παιδείας και Εκπαίδευσης. Το θέμα της Παιδείας μου φαίνεται κάπως σκοτεινό (μάλλον, σκοτάδι πίσσα) εφόσον δεν καθορίζεις ποια είναι τα «εφόδια που σε κάνουν πολίτη». Εκτός και αυτά τα εφόδια είναι το εξής ένα : η αμφισβήτηση, οπότε, πράγματι, τα Πανεπιστήμια παρέχουν Παιδεία, έστω και μόνο στον τομέα της έρευνας και πάλι με την επιφύλαξη που έγραψα στην αρχή.
Κατά τα άλλα, τα Πανεπιστήμια είναι πάροχοι Εκπαίδευσης, που, κατ’ εσένα είναι «εκ των ουκ άνευ, καθότι το απαραίτητο στοιχείο για τη διαιώνιση αυτής της ηλιθιότητας που ζούμε είναι ακριβώς η αναπαραγωγή και το άκριτο αναμάσημα κάθε ηλιθιότητας που μπορεί να είναι χρήσιμη στην εκάστοτε φάση που βρίσκεται το σύστημα».
Μου φαίνεται, ότι το τελικό συμπέρασμα από όλα αυτά είναι ένα : «Το μόνο καλό Πανεπιστήμιο είναι αυτό που καίγεται».
Bobfisher
18 Φεβρουαρίου, 2014 8:52 πμ
Μάλιστα…
1. Η έκφραση «αναγκαίο κακό» ΔΕΝ αναφέρεται στη δική μου άποψη. Αναφέρεται στο πως βλέπει τη γνώση η κάθε εξουσία. Κακή γιατί παράγει αμφισβήτηση (και όχι μόνο επιστημονική – βλ. παρακάτω), αναγκαία γιατί «επαναστατικοποιεί τα μέσα παραγωγής». Αυτή η έννοια μπορεί να σου είναι ξένη αν δεν έχεις υπάρξει μαρξιστής, οπότε μάθε ότι ο Μαρξ τη χρησιμοποίησε για να περιγράψει το φαινόμενο της αέναης εισαγωγής νέων τεχνολογιών στην παραγωγή. Τα όσα γράφεις περί επανάστασης των μικροαστών κλπ, είναι μάλλον ακατανόητα και σίγουρα άσχετα με αυτό που εννοεί η πρόταση.
2. Η αμφισβήτηση για την οποία μιλάω είναι απείρως σημαντικότερη από την καθαρά πολιτική, αν και έχει κι αυτή πολιτική φύση σε τελική ανάλυση. Πρόκειται για την εισαγωγή σε ένα τρόπο σκέψης που λέγεται «επιστημονική μέθοδος», η οποία, παρόλα τα προβλήματά της, απαιτεί να εντρυφήσει κανείς την έννοια της απόδειξης και της διάψευσης. Παράλληλα, στο πανεπιστήμιο βρίσκεις, ίσως για πρώτη φορά, διαφορετικές αφηγήσεις για το τι είναι ζωή, φύση, πολιτισμός κλπ. Από αυτά και άλλα προκύπτει ένα νέο είδος κρίσης το οποίο ευνοεί και την πολιτική αμφισβήτηση, η οποία παρεπιπτόντως είναι παρούσα σε κάθε φοιτητική κοινότητα στον κόσμο.
3. Σχετικά με την » εκπαιδευτική μεταρρύθμιση», καλό είναι να βγεις από την άναυδη κατάσταση που σε άφησα και να καταλάβεις ότι η εξειδίκευση, την οποία απαιτεί η σύνδεση «εκπαίδευσης» – παραγωγής, είναι εχθρός της παιδείας και της καινοτομίας. Για παράδειγμα, η συνδεδεμένη με την παραγωγή εκπαίδευση δεν ενδιαφέρεται για τις εκάστοτε εναλλακτικές/αντίθετες επιστημονικές θεωρίες από αυτές που πιθανώς επικρατούν ή είναι «χρήσιμες». Ούτε χρειάζεται την πολύπλευρη ενημέρωση γύρω από ένα αντικείμενο αν αυτό δεν της είναι αναγκαίο. Σήμερα που το χάλι έχει παραγίνει, ακούει κανείς από παντού και διεθνώς στην επιστημονική κοινότητα παράπονα για την έλλειψη μαθηματικής γνώσης από τους φυσικούς, εξελικτικής σκέψης εκ μέρους των μαθηματικών κλπ. Και πως θα μπορούσε να είναι αλλιώς αφού οι φοιτητές κοιτάζουν ήδη απ’ το δεύτερο έτος να καβατζώσουν καμιά δουλειά σε κάνα πρόγραμμα κάποιας εταιρείας προκειμένου να βγάλουν κάνα φράγκο;
4. Ποιός είναι ο στόχος της παιδείας; Την απάντηση την έδωσε ο Αριστοτέλης όταν έλεγε ότι πολίτης είναι αυτός που γνωρίζει εξίσου να άρχει και να άρχεται. Αυτή είναι η έκφανση της παιδείας που δεν μπορεί να καλύψει η «εκπαίδευση». Είναι η διαφορά μεταξύ του να αποστηθίζεις την Αντιγόνη για να περάσεις τις εξετάσεις και του να συζητάς και να τσακώνεσαι για την Αντιγόνη, γιατί νιώθεις ότι κάτι έχει να σου πει ο Σοφοκλής για τη δική σου ζωή, μετά από 2.500 χρόνια.
5. Καλό πανεπιστήμιο είναι αυτό που παράγει όσο το δυνατόν πιο ανοιχτά μυαλά και κακό αυτό που βγάζει υποτακτικούς. Μεταξύ του καλού και του κακού υπάρχουν όλες οι πιθανές αποχρώσεις κι εκεί παίζουν ρόλο οι προσωπικότητες που σου ξυνίζουν γιατί είναι «αντισυστημικοί». Συχνά αυτοί οι παράταιροι κάνουν τη διαφορά ή αποτελούν τους πόλους έλξης για τους καλύτερους φοιτητές, οπότε καθίστανται και αυτοί άλλο ένα αναγκαίο κακό.
Βλαδίμηρος
18 Φεβρουαρίου, 2014 6:12 μμ
Καλέ μου parameter λ,
μη με μπλέκεις σε θέματα που δεν κατέχω και ίσως κι εσύ να μην είσαι και τόσο ειδικός. Ούτε το fiat- system ξέρω τι είναι ούτε και από Λογιστική σκαμπάζω τίποτα. Αν εσύ είσαι οικονομολόγος, ή έστω βαθύς γνώστης των οικονομικών και της Λογιστικής, ειλικρινά, αδυνατώ να συζητήσω μαζί σου. Ούτε ξέρω πόσα έχει αποπληρώσει ο Έλληνας φορολογούμενος.
Μόνο δυο πράγματα μπορώ να πω.
Πρώτο, κάτι παρόμοιο (χωρίς να το λέω με σιγουριά, γιατί δήλωσα ήδη άσχετος) δε συμβαίνει με ένα σπίτι που το νοικιάζεις, ας πούμε, επί 30 χρόνια; Όταν περάσουν τα 30 χρόνια, παρόλο που μπορεί να το έχεις πληρώσει 2 και 3 φορές εξακολουθεί να μην είναι δικό σου. Κάπως έτσι φαντάζομαι ότι γίνεται με τα δάνεια, που συνεχώς ανανεώνονται γιατί πρέπει να πληρωθούν και τα τοκοχρεωλύσια.
Δεύτερο, δε χρωστάει άμεσα ο «Έλληνας φορολογούμενος», αλλά έμμεσα επειδή τα δάνεια τα συνάπτει το ελληνικό κράτος. Το ελληνικό κράτος, όσο βρίσκεται στα χέρια των καπιταλιστών, δεν μπορεί να αρνηθεί ούτε πραγματικά, ούτε ηθικά να αρνηθεί να πληρώσει το χρέος. Για να γίνει αυτό, πρέπει να ανατραπεί η αστική τάξη και να πάρουν την εξουσία οι προλετάριοι (εργάτες και γενικότερα μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα), οπότε θα έχουν και το ηθικό δικαίωμα να το κάνουν, γιατί αυτοί ούτε δανείστηκαν, ούτε έβαλαν στην τσέπη τους έστω και ένα ευρό από το χρέος. Οι υπόλοιποι μάλλον δεν έχουν το δικαίωμα δια να ομιλούν, που θα έλεγε και ο αείμνηστος Κουτσόγιωργας.
parameter λ
18 Φεβρουαρίου, 2014 11:31 μμ
Δεν είμαι οικονομολόγος, γνωρίζω όμως βασικές αρχές οικονομικής θεωρίας μετά από τόσα χρόνια πληροφόρησης και αντιπληροφόρησης (εδώ εννοώ τις μαλακίες που σερβίρουν τα δελτία ειδήσεων και οι «ειδικές» εκπομπές που προσπαθούν να αποκρύψουν) μέσα στην κρίση. Στα παραδείγματα που χρησιμοποιείς, κάνεις ένα σφάλμα τα χρησιμοποιείς με αναλογικό τρόπο, ενώ στην ουσία δεν πρόκειται για το ίδιο.
α) όταν νοικιάζεις, δεν έρχεσαι μετά από 20- 30 χρόνια να επικαλεστείς δικαίωμα χρησικτησίας, ούτε υπογράφει κανείς ιδιοκτήτης συμβόλαιο για 30 χρόνια.
β) Το «άμεσα» με το «έμμεσα» είναι ευφυολόγημα στο συγκεκριμένο σύστημα, στο τέλος τα χρέη κοινωνικοπούνται και τα κέρδη ιδιωτικοποιούνται. Η ιστορία το Ισημερινού, της Ισλανδίας και άλλων χωρών δείχνει να είναι μια ρεαλιστική οδός.
Βλαδίμηρος
19 Φεβρουαρίου, 2014 10:09 μμ
Το θέμα δεν είναι να είσαι οικονομολόγος, είναι να είσαι μαρξιστής και να έχεις διαβάσει το Κεφάλαιο. Ο Μαρξ κάνει κριτική και βρίσκει λάθη στους μεγάλους οικονομολόγους Άνταμ Σμιθ και Ρικάρντο. πόσο μάλλον θα έβρισκε σε κάτι πυγμαίους οικονομολόγους της σημερινής εποχής. Τώρα, τι σωστό μπορούμε να μάθουμε από τον καθημερινό βομβαρδισμό μας (γράφε, πλύση εγκεφάλου) με απόψεις των ελλήνων και ξένων πυγμαίων, καλύτερα ας μην το συζητήσουμε. Για τους περισσότερους έλληνες ισχύει αυτό που είπε κάποιος για τους δημοσιογράφους : Δημοσιογράφος είναι κάποιος που μπορεί να σου αναπτύξει με κάθε λεπτομέρεια ένα θέμα για το οποίο δεν έχει την παραμικρή ιδέα!
Υ.Γ. Το παράδειγμα του σπιτιού δεν το έβαλα για να επικαλεστώ τη χρησικτησία, αλλά, για να πω ότι δεν είναι αρκετό επιχείρημα το ότι «αυτό το σπίτι το έχω πληρώσει 2 και 3 φορές», σε αντιστοιχία με το άλλο «εμείς το δάνειο το έχουμε πληρώσει 2 και 3 φορές». Ανάφερα εξάλλου και τα τοκοχρεωλύσια.
Όσο για το συμβόλαιο δεν είναι ανάγκη να ισχύει για 30 χρόνια, μπορεί να ανανεώνεται κάθε 2 χρόνια. Αλλά και συμβόλαιο 30 χρόνων να έχεις, δεν αποκτάς στα 20 χρόνια χρησικτησία γιατί πρέπει να έχεις τη «νομή» του για 20 χρόνια και για να την έχεις δεν αρκεί η φυσική εξουσίαση χρειάζεται να το έχεις με «διάνοια κυρίου», δηλαδή, να θεωρείς ότι είναι δικό σου. Οπότε το ότι έχεις το συμβόλαιο ενοικίασης αποδεικνύει ότι δεν το θεωρείς δικό σου, οπότε δεν το αποκτάς ούτε στα 20 ούτε στα 40 χρόνια με χρησικτησία.
Βλαδίμηρος
18 Φεβρουαρίου, 2014 6:14 μμ
Bobfisher
1) Γράφεις : «Η έκφραση “αναγκαίο κακό” ΔΕΝ αναφέρεται στη δική μου άποψη. Αναφέρεται στο πως βλέπει τη γνώση η κάθε εξουσία». Να μου επιτρέψεις να σου πω ότι όπως ήταν διατυπωμένη η άποψη στο προηγούμενο σχόλιό σου, φαινόταν ότι ήταν δική σου («Το έργο των πανεπιστημίων είναι διφυές, όπως οτιδήποτε άλλο στον καπιταλισμό. Είναι αναγκαίο κακό, καθότι παρέχει τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις για την επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής…»). Χαίρομαι, που, έστω και τώρα ξεκαθαρίζεις ότι κατά τη δική σου άποψη η «επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής» μέσω της παροχής «τεχνικών γνώσεων» είναι καλό και όχι κακό. Βέβαια, εσύ, δε δίνεις και μεγάλη σημασία στην πλευρά αυτή, γιατί περιμένεις τη λύτρωση από το «σύστημα» όχι από αυτή την πλευρά, που για έναν υλιστή είναι το άλφα και το ωμέγα για την αλλαγή του «συστήματος», γιατί είναι ο αντικειμενικός όρος της αλλαγής, αλλά, από την αμφισβήτηση, που, θα μπορούσε, να διαμορφώνει τον υποκειμενικό όρο της αλλαγής.
Αυτός είναι ο βασικός ρόλος των Πανεπιστημίων κι αυτός είναι επαναστατικός ρόλος και μάλιστα τόσο πιο επαναστατικός, όσο πιο στενά συνδέεται η Παιδεία με την παραγωγή, κάτι που εσένα μάλλον σου ξινίζει μια και αυτή η παραγωγή είναι – διάολε! – καπιταλιστική, ή, μάλλον «εξουσιαστική», δηλαδή, γίνεται με τις υπάρχουσες παραγωγικές σχέσεις της μισθωτής δουλείας και δε γίνεται με τις φανταστικές σχέσεις αυτόνομων και ελεύθερων παραγωγών, δηλαδή, με προκαπιταλιστικές παραγωγικές σχέσεις, που στη φαντασία των αναρχικών φαντάζουν σαν οι ιδανικές μελλοντικές σχέσεις της «ελευθεριακής» κοινωνίας, των αναρχικών, που δε βλέπουν ότι αυτό που θεωρούν κίνηση προς τα μπρος είναι μια καραμπινάτη οπισθοδρόμηση ακόμα και σε σύγκριση με τον υπάρχοντα καπιταλισμό.
Ας δούμε τώρα και την αμφισβήτηση. Η αμφισβήτηση που διδάσκει το Πανεπιστήμιο (μην ξεχνάς ότι μιλάμε για το ρόλο του Πανεπιστήμιου και πώς τον πραγματοποιεί), όπως έγραψα ήδη, υπάρχει μόνο στον τομέα της έρευνας, γιατί στους άλλους τομείς ο ρόλος του είναι να μεταδίδει τις υπάρχουσες γνώσεις – τώρα αν αυτό θα γίνεται με «αναμάσημα κάθε ηλιθιότητας που μπορεί να είναι χρήσιμη στην εκάστοτε φάση που βρίσκεται το σύστημα», αν θα γίνεται με παπαγαλία, ή με δημιουργική αφομοίωση της υπάρχουσας γνώσης, έχει μεγάλη σημασία, αλλά, πάντα είναι αφομοίωση της υπάρχουσας γνώσης και όχι αμφισβήτηση οποιουδήποτε είδους και μορφής.
Εσύ, βέβαια, έχεις υπόψη σου άλλη αμφισβήτηση, όχι αυτή που διδάσκει το Πανεπιστήμιο, αλλά, αυτή που διδάσκει η αναρχία και που βάζουν σε πράξη οι αναρχικοί φοιτητές, την αμφισβήτηση του «συστήματος», κάτι που διδάσκουν οι αναρχικοί καθηγητές και είναι τόσο επώδυνη για το «σύστημα», που τους πληρώνει για να τη διδάσκουν.
Το μόνο που συμφωνώ μαζί σου είναι ότι η ίδια η «φύση» του Πανεπιστήμιου, η μετάδοση επιστημονικών γνώσεων συντελεί στο «άνοιγμα» του μυαλού των φοιτητών, ώστε να μπορούν να δεχτούν νέες ιδέες. Τώρα, το αν αυτές οι ιδέες θα είναι προοδευτικές ή συντηρητικές και αντιδραστικές, αυτό παίζεται. Μπορούν να δεχτούν τις ιδέες του μαρξισμού ή τις ιδέες του αναρχισμού ή και του φασισμού. Μπορούν να γίνουν τιμητές της αστικής δημοκρατίας είτε για να την αντικαταστήσουν με μια σοβιετική δημοκρατία, είτε για να τη μετατρέψουν σε φασιστική δικτατορία, είτε για να τη μεταμορφώσουν σε «ελευθεριακή» κοινωνία, χωρίς κράτος και εξουσία, όπου ο κάθε «πολίτης» θα καλλιεργεί το λαχανόκηπό του και θα έχει την κατσίκα του για το γάλα των παιδιών και το κρέας της οικογένειας και θα ανταλλάσσει τα προϊόντα του με τους άλλους παραγωγούς χωρίς μεσάζοντες, χωρίς εμπορευματικές σχέσεις και κυρίως χωρίς τον επάρατο καπιταλισμό με τα εργοστάσια με τους μισθωτούς σκλάβους και τα αφεντικά, τα σούπερ μάρκετ, τα μολ, τις τρισκατάρατες πολυεθνικές και την παγκοσμιοποίηση, που είναι ότι χειρότερο μπορεί να συμβεί στην ανθρωπότητα, γιατί προωθεί το γκρέμισμα των συνόρων και την κιμαδοποίηση των ανθρώπων και την ισοπέδωση της προσωπικότητας των αγαθών περιβολαραίων.
Ο ρόλος του Πανεπστήμιου στην αστική κοινωνία δεν είναι ούτε να «παράγει ανοιχτά μυαλά», ούτε να «βγάζει υποτακτικούς». Αυτά είναι φαντασιώσεις είτε των καλοπροαίρετων «προοδευτικών» αστών και «αριστερών» (η πρώτη), είτε των καλοπροαίρετων αναρχικών και «αριστερών» (η δεύτερη). Κι έτσι και οι μεν και οι δε, αντί να αναγνωρίσουν τον ωφέλιμο ρόλο των Πανεπιστημίων στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και την επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής και να συμβάλλουν σ’ αυτό το ρόλο, ζητώντας να προχωρήσει η σύνδεση των Πανεπιστημίων με την παραγωγή και να επιταχυνθεί η έρευνα σε σύνδεση με τις ανάγκες της παραγωγής, παλεύουν με νύχια και με δόντια όχι μόνο για να μείνει ξεκομμένη η δουλειά του Πανεπιστήμιου από την παραγωγή και τις ανάγκες της, αλλά, και για να μη γίνει κανένας εκσυγχρονισμός στη διαδικασία μετάδοσης της κατακτημένης γνώσης, ούτε καμιά αξιολόγηση του έργου των Πανεπιστήμιων και των ίδιων των καθηγητών, ή γενικότερα των μελών του διδακτικού προσωπικού.
Και επειδή σου φαίνονται «ακατανόητα» τα περί «επανάστασης των μικροαστών», να στο εξηγήσω : οι φοιτητές αντιδρούν σε οποιαδήποτε «μεταρρύθμιση» στο χώρο της ανώτατης Παιδείας, σε κάθε νόμο-πλαίσιο, ναι ή όχι; Αντιδρούν γιατί όλοι αυτοί οι νόμοι ήταν αντιδραστικοί, δηλαδή, αντίθετοι με το ρόλο του Πανεπιστήμιου στην αστική κοινωνία, δηλαδή, γιατί δε θα συνέβαλαν στην «επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής», πράγμα που ο καθένας που «έχει υπάρξει μαρξιστής» (πόσο μάλλον αν είναι ακόμα) θα το ήξερε και θα το δεχόταν ευχαρίστως; Μάλλον το αντίθετο. Αντιδρούν ακριβώς γιατί αυτοί οι νόμοι-πλαίσιο θέλουν να εκσυγχρονίσουν έστω και σε κάτι το σκουριασμένο και καθυστερημένο «σύστημα» της ανώτατης εκπαίδευσης, θέλουν να κάνουν «μεταρρυθμίσεις» έστω και κατωτάτου επιπέδου ώστε κάπως να συμβαδίσει η παροχή της γνώσης από τα ΑΕΙ με τις ανάγκες της παραγωγής.
Ειδικά στην Ελλάδα, με την απαράδεκτη καθυστέρηση και την υποανάπτυξη του καπιταλισμού, με τις μεσαιωνικές επιβιώσεις των «κλειστών» επαγγελμάτων και τις επεμβάσεις του κράτους στους νόμους του καπιταλισμού για να διατηρηθούν τεχνητά στη ζωή με ορούς και αναπνευστήρες οι περιβόητες «μεσαίες τάξεις», κάθε «μεταρρύθμιση» του υπάρχοντος συστήματος Παιδείας, αντί να γίνεται δεκτή από τους προοδευτικούς ανθρώπους, γίνεται αφορμή για λυσσασμένη αντίδραση από μέρους των αναρχικών και των «αριστερών» φοιτητών. Και ακριβώς εδώ κολλάει το «ακατανόητο» περί «επανάστασης των μικροαστών». Οι μικροαστοί και γενικότερα οι «ενδιάμεσες τάξεις» (μεταξύ προλεταριάτου και μεγαλοαστικής, δηλαδή, της καθαυτό αστικής τάξης) απειλούνται με αφανισμό (προλεταριοποίηση) όσο εξελίσσεται ο καπιταλισμός, όσο «επαναστατικοποιούνται τα μέσα παραγωγής». Φυσικό είναι, καθετί που βοηθάει την ανάπτυξη του καπιταλισμού να το βλέπουν εχθρικά, άρα και τη «μεταρρύθμιση» στα Πανεπιστήμια. Οι φοιτητές, λοιπόν, με τις κινητοποιήσεις τους ενάντια στους διάφορους νόμους-πλαίσιο, λειτουργούν ως φορείς της μικροαστικής ιδεολογίας , που πηγάζει από την αντιδραστικότητα των ενδιάμεσων τάξεων στην αστική κοινωνία, τάξεων αντιδραστικών ακόμα και απέναντι στη μεγαλοαστική τάξη.
Οι «παράταιροι» δε μου «ξινίζουν» επειδή είναι «αντισυστημικοί», αλλά, επειδή δεν είναι «αντισυστημικοί», ή, μάλλον (αν αφήσουμε κατά μέρος την ορολογία της αμερικάνικης «νέας αριστεράς») επειδή δεν είναι «αντικαθεστωτικοί». Τα λιοντάρια αυτά της «αντισυστημικής» αμφισβήτησης είναι οι καλύτεροι στυλοβάτες του συστήματος, ακριβώς γιατί εγκλωβίζουν τις πιο ζωντανές δυνάμεις του φοιτητικού κινήματος, τους καλύτερους εν δυνάμει επαναστάτες στην αμφισβήτηση παρονυχίδων του «συστήματος», αντί να τους στρέφουν σε μια ολόπλευρη επίθεση κατά του καθεστώτος. Κι έτσι μπορεί κανείς να είναι αντιεξουσιαστής όσο είναι φοιτητής και μόλις καβατζώσει το πτυχίο (που μάλλον δεν αξίζει στην ουσία του και πολλά πράγματα μετά από τόσες διδακτικές ώρες χαμένες) να γίνει άλλο ένα γρανάζι του «συστήματος», ή, στο έπακρο της επιτυχίας του να γίνει άλλος ένας «παράταιρος», που, σαν πνευματικός ταγός, θα διδάσκει, με το ζωντανό του παράδειγμα, πώς να έχουμε και την πίττα σωστή και το σκύλο χορτάτο.
2) Για το ότι ο επιστημονικός τρόπος σκέψης είναι κάτι πολύ καλό, συμφώνησα παραπάνω.
Μπορώ να συμφωνήσω και με το ότι «στο πανεπιστήμιο βρίσκεις, ίσως για πρώτη φορά, διαφορετικές αφηγήσεις για το τι είναι ζωή, φύση, πολιτισμός κλπ.», μόνο που αυτά δεν τα «βρίσκεις» επειδή υπάρχουν στο «διφυή» ρόλο του Πανεπιστημίου, για τον οποίο και συζητάμε, αλλά, «έρχονται απέξω», είναι οι προβληματισμοί αστών ή μικροαστών διανοούμενων (ή και αριστερών – με ή και χωρίς εισαγωγικά). Αυτή, δηλαδή, η αμφισβήτηση είναι κάτι που «βρίσκεται» απλώς στα Πανεπιστήμια χωρίς να παράγεται από το ρόλο τους άμεσα, απλώς την ευνοεί το κλίμα της έρευνας και της αναζήτησης. Οι φοιτητές μπορεί να μην ανήκουν σε καμιά κοινωνική τάξη, λόγω του ότι είναι εκτός της παραγωγής, αλλά, φέρνουν μαζί τους την άποψη της τάξης από την οποία προέρχονται. Κυριαρχούν επομένως στις σχολές οι αστικές απόψεις. Οι απόψεις της εργατικής τάξης δεν έχουν καμιά τύχη. Όταν μάλιστα όλα τα κόμματα της «αριστεράς» είναι κόμματα των «μικρομεσαίων», αυτή η «τύχη» βρίσκεται στο απόλυτο μηδέν. Για; Για κομμουνιστική ιδεολογία, λοιπόν, ας το ξεχάσουμε. Από την άλλη μεριά, η όποια δειλή μεταρρυθμιστική προσπάθεια για «επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής» σκοντάφτει στην αντίδραση της κυρίαρχης μικροαστικής ιδεολογίας αναρχικών και «αριστερών», που έτσι αντιμάχονται τον κακομοιριασμένο υποανάπτυκτο ελληνικό καπιταλισμό, ακόμα κι αν θα ήθελε να κάνει κάποιο βηματάκι προς τα μπρος.
3) Γράφεις : «Για παράδειγμα, η συνδεδεμένη με την παραγωγή εκπαίδευση δεν ενδιαφέρεται για τις εκάστοτε εναλλακτικές/αντίθετες επιστημονικές θεωρίες από αυτές που πιθανώς επικρατούν ή είναι “χρήσιμες”». Εσύ βλέπεις μια αντίθεση μεταξύ εκπαίδευσης και Παιδείας, όπου η μια είναι το απόλυτο κακό και η άλλη το απόλυτο καλό. Η διαλεκτική (που υποτίθεται, ότι την έχει ακουστά κάθε πρώην μαρξιστής) βλέπει το διφυές κάθε πράγματος και τη σύνθεση σε ένα όλο δύο αντιθετικά χωρισμένων πραγμάτων. Εξηγούμαι : η εκπαίδευση μεταδίδει τις υπάρχουσες θεωρίες (δηλαδή, την υπάρχουσα γνώση), που «επικρατούν» και που επικρατούν ακριβώς επειδή είναι «χρήσιμες». Φυσικά, η εκπαίδευση δεν «ενδιαφέρεται» για τις «εναλλακτικές/αντίθετες επιστημονικές θεωρίες» μια και αυτές δεν έχουν αποδείξει, ακόμα, τη χρησιμότητά τους. Εξάλλου, δεν είναι αυτός ο ρόλος της. Εσύ την κατηγορείς για «άκριτο αναμάσημα κάθε ηλιθιότητας που μπορεί να είναι χρήσιμη στην εκάστοτε φάση που βρίσκεται το σύστημα». Η γνώση που είναι «χρήσιμη στην εκάστοτε φάση που βρίσκεται το σύστημα» δεν είναι καθόλου «ηλιθιότητα», ακριβώς γιατί είναι «χρήσιμη», γιατί μπορεί να τεθεί σε εφαρμογή και να επαναστατικοποιήσει τα μέσα παραγωγής», ή, απλά, να εξυπηρετήσει την παραγωγή με τα μέσα που υπάρχουν. Την κατηγορείς, λοιπόν, ότι δεν κάνει κάτι που δεν είναι εντεταλμένη να κάνει και αυτό που ανήκει σ’ αυτήν και το εκπληρώνει το βρίσκεις «ηλιθιότητα»
Αντίθετα, στην Παιδεία, αναγνωρίζεις την καλή πλευρά της έρευνας και της «αμφισβήτησης», αλλά, ξεχνάς ότι αυτή η έρευνα και η αμφισβήτηση, πάλι για χάρη της παραγωγής πρέπει να πραγματοποιείται και όχι χάρη τέρψης και διασκέδασης των επιστημόνων και των ερευνητών. Έτσι μια Παιδεία αποσπασμένη από την πρακτική κοινωνική ζωή καταντάει δονκιχοτισμός και αερολογία.
Η αστική τάξη χρησιμοποιεί και την εκπαίδευση και την Παιδεία και, φυσικά, και τις δύο για το συμφέρον της. Το αν παρασύρεται από το βραχυχρόνιο κέρδος και δε χρηματοδοτεί ερευνητικά προγράμματα, που θα της απέδιδαν, ίσως, μεγαλύτερα μακροχρόνια κέρδη, είναι άλλη περίπτωση. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι πρόβλημα των άλλων τάξεων να της υποδείξουν ποιο είναι το πραγματικό της συμφέρον.
4) Αν αυτός και μόνο είναι ο στόχος της Παιδείας (να μάθει ο «πολίτης» να «άρχει και να άρχεται») θα έλεγα πως είναι ένας πολύ μετριόφρονας στόχος, γιατί κάτι τέτοιο θα μπορούσε κανένας να το διδαχτεί και στους προσκόπους και σε οποιοδήποτε σωματείο και σε κάποιο αυστηρά οργανωμένο κόμμα και , προπαντός, σε οποιαδήποτε στρατιωτική σχολή. Εσύ βρίσκεις πάλι την ευκαιρία να απαξιώσεις την έρημη την εκπαίδευση και να υμνήσεις την ουράνια και αιθεροβάμονα Παιδεία. Βλέπεις, η μία καταπιάνεται με το «χρήσιμο», που πάντα το καταφρονούν όσοι έχουν εξασφαλισμένα τα προς το ζην και γι’ αυτό τους μένει άφθονος χρόνος να καταπιάνονται με τις υψηλές σφαίρες της Παιδείας, που επειδή αυτοί είναι αποσπασμένοι από την παραγωγή υποθέτουν ότι είναι αποσπασμένη από αυτήν και η Παιδεία.
«Κάθε τέχνη είναι εντελώς άχρηστη», που λέει χαριτολογώντας και ο Γουάιλντ. Μόνο που η Παιδεία δεν είναι τέχνη, αλλά, επιστήμη.
5) Δες το υπ’ αριθμό 1.
Lavrentij
19 Φεβρουαρίου, 2014 2:56 μμ
Ρε Βλαδίμηρε, πάλι για τα ίδια θα συζητάμε, η ανάπτυξη του καπιταλισμού δεν εξαφανίζει αναγκαστικά τις μεσαίες τάξεις.
Δες εδώ στην περίπτωση της Γερμανίας για το πώς μειώνεται εδώ και δεκαετίες η παραδοσιακή εργατική τάξη σε σχέση με τους εργαζόμενους στις υπηρεσίες:
Και εδώ, για το πώς αυξήθηκαν οι αυτοαπασχολούμενοι (πρώτο γράφημα, πάνω καμπύλη):
https://www.destatis.de/DE/Publikationen/WirtschaftStatistik/Arbeitsmarkt/SelbststaendigeDeutschland.pdf?__blob=publicationFile
Οπότε για να έρθει ο σοσιαλισμός ας σκεφτούμε κάτι πιο έξυπνο από το να αφήσουμε τον καπιταλισμό να κάνει τη δουλειά του (σε παρακαλώ, μην μου απαντήσεις με Ένγκελς και Λένιν, πες μου τι θα έλεγαν αυτοί αν τους έδειχνες τα παραπάνω δεδομένα).
Βλαδίμηρος
20 Φεβρουαρίου, 2014 1:33 πμ
Lavrentij
κάλεσα σε τραπεζάκι το πνεύμα του Ένγκελς και του Λένιν και τους έδειξα τα δεδομένα. Ο Ένγκελς μου απάντησε ότι δεν τους επιτρέπει ο Σατανάς να αναμειγνύονται στις συζητήσεις του Παραλληλογράφου και ειδικά στις ερωτήσεις του Λαυρέντη, που είναι σωστός διαβολάκος. Ο Λένιν, πιο κοφτά, μου είπε : Και γιατί δεν τον ρωτάς το Λαυρέντη, που είναι και δικός μας (αυτό δεν ξέρω γιατί το είπε, ίσως για το όνομα) αν έχει σκεφτεί αυτός «κάτι πιο έξυπνο» από τις δικές μας κουταμάρες και μόνο ερωτήσεις τον αφήνεις να σου κάνει;
Υ.Γ. Αν δε σε ικανοποιήσουν οι απαντήσεις των κλασικών, θα τολμήσω να αυτοσχεδιάσω.
Lavrentij
20 Φεβρουαρίου, 2014 12:48 μμ
Άσε, κατάλαβα, κάτι καλύτερο από κάποιο από τα γνωστά αποσπάσματα του «Αντι-Ντύρινγκ» και του «Ιμπεριαλισμού», που (υποτίθεται ότι) προβλέπουν τα ακριβώς αντίθετα από αυτό που πραγματικά έχει τελικά συμβεί, όπως επιβεβαιώνεται και από τα παραπάνω στοιχεία, δεν πρέπει να περιμένω. Όμως τότε ρε Βλαδίμηρε πώς είναι δυνατόν να επιμένεις στον «επιστημονικό χαρακτήρα» του μαρξισμού, όταν αρνείσαι την ανάγκη τα πορίσματά του να επιβεβαιώνονται και από την πραγματικότητα;
Βλαδίμηρος
20 Φεβρουαρίου, 2014 1:07 μμ
Lavrentij
Μαζί σου! Απέρριψα το μαρξισμό, ως αντιεπιστημονική θεωρία. Έχεις καμιά επιστημονική θεωρία να βάλω στη θέση του; Ή θεωρείς ότι δε χρειάζεται θεωρία και πρέπει να ενεργούμε με το ένστικτο, όπως τα ζώα; Υπάρχει κι αυτή η άποψη : Τι τα θέλουμε τα πολλά λόγια; Αρπάξτε μια μαγγούρα και βαράτε! Μόνο που όπως λένε, το ραβδί έχει δύο άκρες.
Lavrentij
20 Φεβρουαρίου, 2014 1:33 μμ
Χρειάζεσαι θεωρία, και μάλιστα επιστημονική. Το ερώτημα λοιπόν είναι τι κάνει μια θεωρία επιστημονική και τη διακρίνει από τα φούμαρα που μπορεί να ακούγονται ωραία αλλά επειδή τα έβγαλα από το κεφάλι μου δεν μπορούμε να ξέρουμε ποτέ αν είναι σωστά ή όχι. Λέω λοιπόν εγώ ότι ένα βασικό κριτήριο είναι να μια σχετική επαφή με την πραγματικότητα. Ιδίως για μια κοινωνική θεωρία που θέλει να αποκαλύψει τους νόμους της ιστορικής κίνησης και εξέλιξης της κοινωνίας και, στο πλαίσιο αυτό, τα πορίσματά της έχουν ως ένα βαθμό το χαρακτήρα της πρόβλεψης. Αν τώρα 150 χρόνια μετά αυτή κάποια από τις προβλέψεις αυτές δεν έχει επαληθευθεί, τίθεται το ερώτημα αν πρέπει να ξαναδούμε κάτι με βάσει τις καινούργιες γνωσεις που έχουμε αποκτήσει. Ξέρεις, το αν μια θεωρία μπορεί ωραία να ταξινομεί τα δεδομένα και να φτιάχνει μια αφήγηση για την εξέλιξη της κοινωνίας στο παρελθόν είναι κάτι, απαραίτητο όμως είναι τα νέα δεδομένα να μπορούν να επιβεβαιώνουν τις υποθέσεις της. Μπορούμε βέβαια να προσπαθήσουμε να το σώσουμε λέγοντας ότι 150 χρόνια δεν είναι αρκετά για να βγάλουμε ασφαλές συμπέρασμα ή μετατρέποντας τους «νόμους» σε απλές «τάσεις», οπότε βέβαια στην τελευταία περίπτωση χάνεται και η άνεση του να κάθεται κανείς να περιμένει τον καπιταλισμό να πέσει ως ώριμο φρούτο. Το να κάνει κανείς σαν να μην τρέχει τίποτα και να εξαφανίζει τελείως την πραγματικότητα από τον θεωρητικό του ορίζοντά του σίγουρα δεν είναι επιλογή.
Bobfisher
20 Φεβρουαρίου, 2014 1:53 μμ
Τόχω γαμ… με τα ποστ σήμερα, αλλά να σου κάνω μια ερώτηση: Μπορεί (δύναται) να υπάρξει πολιτική θεωρία που να βασίζεται στην επιστημονική μέθοδο (Ε.Μ.); Ρωτάω λόγω της πρώτης πρότασης στο ποστ σου. Η Ε.Μ. βασίζεται σε υποθέσεις, πειράματα, μαθηματικές αποδείξεις, διαψεύσεις κλπ. Αν πράγματι υπάρχει «πολιτική επιστήμη», τότε πως μπορούν να κυρωθούν ή να διαψευστούν οι νόμοι τους οποίους θα ανακαλύψει; Και συνεχίζοντας το ερώτημα: Ποιά πρέπει να είναι η στάση ενός επαναστάτη έναντι των υποδείξεων αυτής της θεωρίας; Εννοώ πως δεν έχεις πολλές επιλογές σχετικά με το αν ισχύει ο 2ος νόμος της θερμοδυναμικής, σωστά; Μπορεί το ίδιο να ισχύει με κάποια (όποια) «απόδειξη» σχετικά με το μέλλον της ανθρωπότητας;
Lavrentij
20 Φεβρουαρίου, 2014 3:26 μμ
Ας αφήσουμε την θερμοδυναμική γιατί είναι ένα ερώτημα αν εμπίπτει στην κλασική έννοια με τις οποίες προσδιορίζονται οι λοιπές θετικές επιστήμες. Για τις κοινωνικές επιστήμες τώρα, προφανώς δεν περιμένει κανείς να ακολουθήσουν το πρότυπο των θετικών επιστημών, στο βαθμό που το αντικείμενό τους δεν υπακούει σε κάποια έστω ανάλογη αιτιοκρατία. Το τι μορφή πρέπει να έχει μια ειδική επιστημολογία για αυτές είναι αντικείμενο μιας μεγάλη συζήτηση, βλ. Dilthey και μετά. Ο μαρξισμός όμως, ακολουθώντας το θετικιστικό κλίμα της εποχής του, προσπαθεί να φτιάξει μια επιστήμη, θεωρώντας ότι η ύλη του, η ιστορία, ακολουθεί νόμους, οι οποίοι άλλωστε είναι μια αντανάκλαση των γενικών νόμων κίνησης της ύλης που είναι αντικείμενο του διαλεκτικού υλισμού. Με βάση αυτήν την αξίωση ο μαρξισμός όχι μόνο προσπάθησε να κάνει μια συνεκτική αφήγηση της μέχρι τότε κίνησης της ιστορίας, αλλά, εφόσον επικαλείτο «ιστορικούς νόμους», θελημένα ή μη διέγραφε και μια μελλοντική εξέλιξη. Προφανώς μπορεί κάποιος να κάνει μια λιγότερο ντετερμινιστική ανάγνωση του ιστορικού υλισμού που να βάζει π.χ. στο κέντρο την πάλη των τάξεων, για εκείνον όμως που θεωρεί ότι η κίνηση της ιστορίας είναι αντανάκλαση της εξέλιξης των παραγωγικών δυνάμεων ως του μόνου πραγματικά «υλικού» αν θέλεις υποστρώματος της ανθρώπινης κοινωνίας δεν βλέπω πώς χωράνε τέτοιες σχετικοποιήσεις. Αυτός λοιπόν καλείται να μας πει γιατί 150 χρόνια μετά ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων το στενό κέλυφος των καπιταλιστικών παραγωγικών σχέσεων δεν έχει διαρραγεί. Είναι λίγο «χυδαίο» όπως το παρουσιάζω, αλλά νομίζω ότι δεν απέχει πολύ από την ανάγνωση που κάνει ο Βλαδίμηρος στους κλασικούς, που βέβαια έχει να κάνει και με τις δικές τους αντιφάσεις, καθώς και αυτοί ήταν παιδιά της εποχής τους (ο ιστορικός υλισμός εκδικείται).
Bobfisher
18 Φεβρουαρίου, 2014 7:46 μμ
Μάλλον δεν κατάλαβες.
1) Δεν αναφέρω πουθενά ηθική αξιολόγηση σχετικά με το αν είναι καλή ή κακή η επαναστατικοποίηση των μέσων πραγωγής». Απλώς λέω ότι έτσι είναι τα πράγματα στον καπιταλισμό ενώ π.χ. δεν ήταν έτσι στη φεουδαρχία. Πρόκειται για κλασσική μαρξιστική θέση.
Παρακάτω μπερδεύεσαι κάπως, όταν λες ότι για έναν υλιστή το άλφα και το ωμέγα είναι οι παραγωγικές σχέσεις κλπ. Πρώτον, ο υλισμός είναι παλιότερος απ’ τον μαρξισμό και ελάχιστα έχει ασχοληθεί, ως φιλοσοφικό ρεύμα, με τα μέσα παραγωγής. Αυτή είναι η μαρξιστική συνεισφορά στον υλισμό.
Δεύτερον, ο υλισμός είναι απλώς μια διευρυμένη σχολή σκέψης, η οποία καταλήγει πάνω κάτω στις ίδιες λογικές αντινομίες που συναντάμε και στις λεγόμενες «ιδεαλιστικές» σχολές σκέψης.
Τρίτον, αν η επανάσταση ή έστω η πρόοδος, εξαρτάται από τη συνεχή επέκταση των όρων παραγωγής – και μόνο -, τότε πως εξηγείται π.χ. η αρχαία Ιωνία; Παντού στη Μεσόγειο δουλοκτησίες, παντού ολιγαρχίες, βασιλείες και τυρρανίες, παντού πόλεις κράτη, περίπου το ίδιο κλίμα, ίδια γενετική δεξαμενή με τους άλλους έλληνες κλπ κλπ. Γιατί μόνο οι Ίωνες, απ’ όλους αυτούς, δημιούργησαν δημοκρατία, θέατρο, φιλοσοφία κλπ; Η απάντησή μου είναι ότι όσες ερμηνείες και να σωρρεύσουμε για τις αιτίες, ποτέ δεν θα έχουμε την «ολοκληρωτική» εξήγηση που απαιτούν οι περισσότερες σχολές σκέψης. ΠΟΤΕ, γιατί η ανθρώπινη ιστορία, όπως και τόσα άλλα, δεν είναι πλήρως αναγώγιμη στα συνθετικά της μέρη.
Παρακάτω, θα πρέπει να μάθεις να μην προτρέχεις να να μην προβάλλεις τα δικά σου συμπεράσματα στους άλλους. Δεν ανάφερα πουθενά τους ελεύθερα συναιτερισμένους παραγωγούς ως πολιτική πρόταση. Όμως ακόμη κι εκεί τόχασες κάπως, καθότι με τον όρο «ελεύθερα συναιτερισμένοι παραγωγοί» οι μαρξιστές και οι αναρχικοί δεν εννοούν τους μικροαγρότες. Επίσης, πρόσεχε λίγο με τη λέξη «οπισθοδρόμηση», γιατί δεν είναι τόσο ουδέτερη όσο νομίζεις. Η τεχνική πρόοδος δεν συνεπάγεται αυτόματα και την κοινωνική, ούτε είναι μεγέθη ανάλογα.όπως νομίζεις.
Πέμπτον, η αμφισβήτηση άνθρωπέ μου δεν μπορεί να είναι εξ ορισμού. Δεν ορίζεται και κατά συνέπεια δεν περιορίζεται. Το ότι οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν ότι θέλουν τις γνώσεις τους είναι ένα πράγμα και εντελώς διαφορετικό ότι το πανεπιστήμιο προάγει ντε φάκτο αυτού του είδους τη δυνατότητα να αμφισβητείς. Είπαμε, η διαδικασία της απόδειξης και της διάψευσης σημαίνουν πως οποιοσδήποτε ισχυρισμός, οσοδήποτε λογικός, ιερός, νόμιμος, ισχυρός, κλπ, υπόκειται σε ανάλυση και κρίση. Ε, αυτό μπορεί να το μάθεις είτε ως φυσικός, είτε ως βιολόγος, αλλά θα το μάθεις γιατί αλλιώς δεν μπορείς να γίνεις ούτε καλός φυσικός, ούτε καλός βιολόγος. Δεν είναι υποχρεωτικά να τα μάθεις αυτά αποκλειστικά στα πανεπιστήμια. Συνήθως όμως έτσι συμβαίνει. (επίσης προσπάθησε να βάζεις καμιά τελεία στις προτάσεις σου).
.Για τη σύνδεση παραγωγής εκπαίδευσης – παραγωγής σου έγραψα ότι η εκπαίδευση που θέλεις έχει αναγκαστικά λιγότερο περιεχόμενο, καθότι οτιδήποτε δεν παράγει κέρδος κόβεται. Κι η απάντησή σου ήταν πως καλώς κόβεται γιατί είναι άχρηστο. Να υποθέσω λοιπόν ότι εσύ ξέρεις ποιά επιστημονική θεωρία είναι σωστή και ποιά λάθος, σωστά; Για πες μου λοιπόν ΜΙΑ επιστημονική θεωρία, σε όποιον επιστημονικό κλάδο θες, που να είναι πλήρης. Μία θα αρκούσε, αλλά δεν υπάρχει ούτε μία. Κι εφόσον δεν υπάρχει ούτε μία, δεν είναι εκ των πρωτέρων γνωστό το τι θα είναι ΑΥΡΙΟ «χρήσιμο» και τι όχι. Η άποψη που έχεις για την επιστήμη είναι εργαλειακή και γι αυτό περιορισμένη. Στον καπιταλισμό ή οπουδήποτε αλλού.
Τέλος, για την περίφημη αξιολόγηση, αλήθεια πως κρίνεις εσύ αν κάποιος είναι καλός βιολόγος; Ελπίζω η απάντηση να μην είναι «απ τις δημοσιεύσεις του», γιατί δεν ξέρω αν θα αντέξω τα γέλια. Ίσως «από το βύσμα του», που θα ήταν και πιο ρεαλιστικό;
3) Η Διαλεκτική είναι μια μέθοδος περιορισμένης χρησιμότητας που έχει εφαρμογή σε συγκεκριμένη πεδία. Δεν είναι φάρμακο προς πάσα νόσο, ούτε το κλειδί του σύμπαντος. Φαίνεται καλή ιδέα, μέχρι να προσπαθήσεις να τη χρησιμοποιήσεις,πραγματικά, όπου συνήθως ανακαλύπτεις ότι δεν έχει να σου πει πολλά για την εξέλιξη του συνόλου που εξετάζεις. Κι ο λόγος είναι ότι πρόκειται βασικά για ένα είδος εκτεταμένης δίτιμης λογικής, όπου όμως παραμένει πάντα αδιευκρίνιστο π.χ. αν η Σύνθεση μπορεί να επανααναλυθεί ή όχι σε Θέση και Αντίθεση. Παρά το μελάνι που έχει χυθεί για πάρτη της, κατά τη γνώμη μου είναι ένας περιορισμένος τρόπος να βλέπεις τον κόσμο.
4) Οι πρόσκοποι διδάσκουν πως να είναι κανείς πολίτης; Πως μπορεί ταυτόχρονα να άρχει και να άρχεται; Και τα κόμματα και οι στρατιωτικές σχολές εξίσου; Το να υπακούει κανείς άκριτα στα κελεύσματα του αρχηγού τον κάνει πολίτη; Ενδιαφέρον μιας και απόσο γνωρίζω ούτε ο χίτλερ δεν ισχυρίστηκε κάτι τέτοιο.
demonio
19 Φεβρουαρίου, 2014 2:16 πμ
Bobfisher εισαι κι εσυ λατρης των αντικειμενικων αξιολογησεων βλέπω…. Μπαινω στον πειρασμό να ρωτήσω (εκτός θέματος), εσείς δεν έχετε ακόμη ΙSO για τον έλεγχο της σκέψης σας;
ΥΓ. Να σε βλέπουμε συχνότερα εδώ 🙂
demonio
19 Φεβρουαρίου, 2014 2:19 πμ
«για τον ποιοτικό έλεγχο της σκέψης σας» ήθελα να γράψω
Bobfisher
19 Φεβρουαρίου, 2014 11:12 πμ
Είμαι της άποψης ότι δεν είναι εύκολο να ποσοτικοποιηθεί η αξία κάποιου, θετικά ή αρνητικά. Αυτό που μπορεί να γίνει όμως είναι να ερωτούνται οι ίδιοι οι φοιτητές κατά πόσο βρίσκουν ένα μάθημα ενδιαφέρον, πρωτότυπο, έξυπνο κλπ ή αν φέρνουν και τα ξυπνητήρια στο αμφιθέατρο. Τα παιδιά είναι ενίοτε πιο έξυπνα και πολύ λιγότερο ενσωματωμένα από τους δασκάλους τους, οπότε η άποψή τους έχει μεγάλη αξία. Αρκεί να τους σέβεσαι, να μπαίνεις στον κόπο τους και να μη γλύφεις τις παρατάξεις τους για ψηφουλάκια. Επίσης, θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας θεσμός όπου κάθε χρόνο να παρουσιάζονται δημόσια στο αμφιθέατρο, ενώπιον φοιτητών και συναδέλφων, οι πρωτότυπες εργασίες των καθηγητών και ίσως να βραβεύονται με κάποιο τρόπο γι αυτές. Επίσης, καλό θα ήταν να βλέπει και κάνας ψυχολόγος τους καθηγητές από καιρό σε καιρό, όπως και να γίνεται εξονυχιστικός έλεγχος στα οικονομικά των πρυτάνεων και των εκλεκτόρων. Αυτό το πράγμα με τις δημοσιεύσεις, τα «αυτοχρηματοδοτούμενα» project και τις λοιπές παπάρες αφορά μόνο τους εξ επαγγέλματος γραφειοκράτες και τους «κολλητούς».
Πάρε και τραγουδάκι 🙂
katy
19 Φεβρουαρίου, 2014 11:25 πμ
Βοb, συμφωνώ απόλυτα με όσα λες! Είσαι όαση! 🙂
«Ο αληθινός δάσκαλος υπερασπίζεται τους μαθητές του εναντίον της δικής του προσωπικής επιρροής».
Amos Bronson Alcott (1799-1888), Αμερικανός φιλόσοφος & ακαδημαϊκός.
ΥΓ. Εκείνο το αφιερωματάκι (που μου ‘χες τάξει – στον Καζαντζίδη ντε), κόκκαλα έχει; 😀
Bobfisher
20 Φεβρουαρίου, 2014 11:24 πμ
Katy & demonio μη με γλύφετε ρε και κοκκινίζω 🙂
Anyway, για όποιον βρίσκεται στα πλατώ αυτή την ώρα, έστειλα ένα mail. Ρίξτε του μια ματιά.
katy
20 Φεβρουαρίου, 2014 9:24 μμ
«Ο άνθρωπος είναι το μόνο ζώο που κοκκινίζει… ή που θα έπρεπε να το κάνει». 😉
Mark Twain (1835-1910), Αμερικανός συγγραφέας.
demonio
19 Φεβρουαρίου, 2014 11:06 μμ
ειναι σαν να μιλας απ’την ψυχη μου 🙂
Η σημερινη πραγματικοτητα δυστυχως ομως αντιμετωπιζει τα παιδια ολοενα και περισσοτερο ως πελατες που καταναλωνουν μια υπηρεσια και τα παιδια εχουν αρχισει να μπαινουν μαζικα σε αυτο τον ρολο σε βαθμο οχι μοναχα να αυτοευνουχιζονται, αλλα να τεινουν να σαρρωσουν κι ο,τι υγιες υπαρχει ακομη.
Παρε κι απο μενα ενα τραγουδακι, στην κλασσικη του εκδοχη (στα αγγλικα λεγεται the song of insufficiency) του αγαπημενου μου Μπρεχτ 🙂
Βλαδίμηρος
18 Φεβρουαρίου, 2014 9:21 μμ
@Bobfisher
Νομίζω ότι το θέμα (ποιο, άραγε;) το κουράσαμε αρκετά. Αναφέρω κάτι συγκεκριμένο : το πρώτο σου σχόλιο άρχισε με μια φράση, που γνώρισε τις εξής ταλαιπωρίες.
1) Στο πρώτο σου σχόλιο έγραφες : «Το έργο των πανεπιστημίων είναι διφυές, όπως οτιδήποτε άλλο στον καπιταλισμό. Είναι αναγκαίο κακό, καθότι παρέχει τις απαραίτητες τεχνικές γνώσεις για την επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής, αλλά απ’ την άλλη, η ίδια του η φύση παράγει αμφισβήτηση, η οποία είναι εχθρός κάθε εξουσίας».
2) Αντικρούω τη θέση αυτή και …
3) Μου απαντάς «Η έκφραση “αναγκαίο κακό” ΔΕΝ αναφέρεται στη δική μου άποψη. Αναφέρεται στο πως βλέπει τη γνώση η κάθε εξουσία».
4) Εντάξει, σκέφτομαι, έκανα λάθος, αφού δεν είναι δική του η θέση, άρα, δεν την ασπάζεται, άρα, δε βλέπει την «επαναστατικοποίηση των μέσων παραγωγής» σαν κάτι κακό, άρα τη βλέπει σαν κάτι καλό.
5) Στο τελευταίο σου σχόλιο λες άλλα : «Δεν αναφέρω πουθενά ηθική αξιολόγηση σχετικά με το αν είναι καλή ή κακή η επαναστατικοποίηση των μέσων πραγωγής”. Απλώς λέω ότι έτσι είναι τα πράγματα στον καπιταλισμό ενώ π.χ. δεν ήταν έτσι στη φεουδαρχία. Πρόκειται για κλασσική μαρξιστική θέση.»
Και το μόνο που δεν κάνεις είναι να αναφέρεις τη δική σου θέση.
Το ίδιο παιχνιδάκι συνεχίζεται σε όλο το σχόλιό σου. Παιχνιδάκια με τις λέξεις και τους ορισμούς και συγχρόνως θίγεις θέματα φιλοσοφίας, που θα χρειαζόταν να κάνουμε κανονικό φροντιστήριο, ώρες ατέλειωτες, για να τα συζητήσουμε. Και το κυριότερο, ποτέ δεν πρόκειται να πεις ξεκάθαρα τη δική σου άποψη. Το παιχνίδι το έχω παίξει μια φορά και το ξέρω. Εσύ θα προσπαθείς όχι να ξεκαθαρίσουν οι διαφορές μεταξύ, ας πούμε, ιδεαλισμού και υλισμού, ώστε να υποστηρίξει ο ένας το ένα ρεύμα και ο άλλος το άλλο, αλλά, θα προσπαθείς να τις συσκοτίσεις, ώστε η συζήτηση να μην οδηγεί πουθενά.
Κι αν νομίζεις ότι σε έχω παρεξηγήσει ή αυτά που λέω είναι κακόπιστα, να ένα δείγμα από το σχόλιό σου, που τα επαληθεύει : «ο υλισμός είναι απλώς μια διευρυμένη σχολή σκέψης, η οποία καταλήγει πάνω κάτω στις ίδιες λογικές αντινομίες που συναντάμε και στις λεγόμενες “ιδεαλιστικές” σχολές σκέψης». Αυτά τα λένε όλοι οι αγνωστικιστές, που επικρίνουν και τον ιδεαλισμό και τον υλισμό, γιατί οι ίδιοι έχουν μια φιλοσοφία-κουρελαρία από διάφορα κουρέλια που πήραν από τα δύο κύρια φιλοσοφικά ρεύματα. Και όπως ο μικροαστός φαντάζεται ότι είναι υπεράνω τάξεων, μόνο και μόνο γιατί βρίσκεται ανάμεσα στις δύο βασικές τάξεις της αστικής κοινωνίας (πατάει όπως λένε σε δύο βάρκες) και θεωρεί στενότητα την ξεκάθαρη ταξική άποψη που εκφράζει τα συμφέροντα είτε της αστικής τάξης είτε του προλεταριάτου (ενώ η δική του υβριδική ταξική άποψη εκφράζει τα συμφέροντα της «κοινωνίας»), έτσι και ο αγνωστικιστής, φιλοσοφικό υβρίδιο μεταξύ ιδεαλισμού και υλισμού, θεωρεί ότι ξεπέρασε τη στενότητα των δύο κύριων ρευμάτων και περιορίζεται να δηλώνει ότι καταλήγουν στις «ίδιες λογικές αντινομίες».
Δεν έχω καμιά διάθεση να συμμετάσχω στο παιχνίδι αυτό.
Υ.Γ. Θα απαντήσω μόνο στο (4) γιατί εκεί υπάρχει και κάποιος υπαινιγμός σχετικά με το Χίτλερ και αυτά τα παιχνιδάκια αρχίζουν να γίνονται σοβαρά. Ελπίζω να σου ξέφυγε.
Λοιπόν, εσύ είπες ότι κατά τον Αριστοτέλη «πολίτης είναι αυτός που γνωρίζει εξίσου να άρχει και να άρχεται». Σου απάντησα «Αν αυτός και μόνο είναι ο στόχος της Παιδείας (να μάθει ο «πολίτης» να «άρχει και να άρχεται»)… κάτι τέτοιο θα μπορούσε κανένας να το διδαχτεί και στους προσκόπους και σε οποιοδήποτε σωματείο και σε κάποιο αυστηρά οργανωμένο κόμμα και , προπαντός, σε οποιαδήποτε στρατιωτική σχολή». Εσύ καταγανακτισμένος, με κατακεραυωνώνεις : «Οι πρόσκοποι διδάσκουν πως να είναι κανείς πολίτης;… Το να υπακούει κανείς άκριτα στα κελεύσματα του αρχηγού τον κάνει πολίτη;». Εγώ είπα «αν αυτός και μόνο », εσύ μου λες «οι πρόσκοποι διδάσκουν πώς να είναι κανένας πολίτης;», υπονοώντας ότι για να είναι κανένας «πολίτης» δεν αρκεί να μάθει «να άρχει και να άρχεται». Εσύ, όμως, ΜΟΝΟ ΑΥΤΟ ανέφερες! Ακόμα και το «να υπακούει άκριτα» δεν μπορείς να το επικαλείσαι μια και στο να «άρχει και να άρχεται» δεν έβαλες κανέναν αστερίσκο για να διευκρινίσεις, αν εννοείς την υπακοή του αρχόμενου ως κριτική ή άκριτη.
Τα ίδια παιχνιδάκια παντού. Αρκετά, δε θα πάρω.
Bobfisher
18 Φεβρουαρίου, 2014 9:59 μμ
Αν το θέμα είναι η δική μου θέση, να στην πω. Κάθε μεθοδολογία έχει τα όριά της, και όλες οι θεωρίες είναι μερικές (μη πλήρεις). Κάποιες μπορεί να είναι πιο δόκιμες ή ακριβέστερες από άλλες, όμως αυτό οφείλει κανείς να το εξετάζει κατά περίσταση και με βασικό κριτήριο το πόσο πλούσιο περιεχόμενο έχει. Όχι το πόσο «χρήσιμες» είναι για την τάδε φάση στην οποία βρίσκεται ο καπιταλισμός. Οι άνθρωποι «επιλέγουμε» κατά βούληση, συνήθεια ή εξαναγκασμό, αλλά όπως αι νάχει οι επιλογές μας δεν είναι ποτέ απολύτως ορθολογικές, όπως θέλουν οι περισσότερες θεωρίες να πείσουν τους ακολούθους τους. Αυτό συνοπτικά λέγεται σχετικισμός – και όχι αγνωστικισμός.
Τα «παιχνιδάκια με τις λέξεις» είναι η ίδια η μετά Βιτγκενσάτιν φιλοσοφία του 20ου αιώνα, οπότε τα τυχόν παράπονά σου δεν αφορούν εμένα. Η φιλοσοφία, όπως και κάθε άλλο παιχνίδι με τη σκέψη, παριστάνει καμιά φορά την πραγματικότητα, αλλά είναι απλώς ένα μοντέλο. Ένα χρήσιμο μοντέλο που μπορούμε να προβάλλουμε θέσεις και να δούμε την εξέλιξή τους, αλλά απλώς δεν υπάρχει περίπτωση κάποιο σύστημα αξιών ή ιδεών να μεταφερθεί αυτούσιο στην κοινωνία. Πρόκειται για αφαιρέσεις της πραγματικότητας και αν το ξεχάσεις αυτό, τότε γίνεσαι ακόλουθος του ενός ή του άλλου φωστήρα.
Οπότε, ναι, δεν νιώθω την ανάγκη να υπερασπιστώ εξ’ ολοκλήρου κάποια σχολή σκέψης, αλλά όχι λόγω κάποιας τάσης υπεκφυγής. Υπερασπίζομαι πράγματα που θεωρώ ενδιαφέροντα, έχοντας όμως στο μυαλό μου ότι έχουν όρια – λογικά και εφαρμοστικά.
Το να θέλεις εσύ να ταχτείς εξολοκλήρου στο πλευρό κάποιας ιδέας ή άποψης είναι θεμιτό, αλλά υπό μία έννοια το αναμάσημα της όποιας τσίχλας είναι η χειρότερη ορφή κουρελαρίας.
Τέλος, άνθρωπέ μου στους προσκόπους, το στρατό, το κόμμα, την εκκλησία σου, δεν μαθαίνεις να άρχεις και να άρχεσαι με την Αριστοτελική έννοια. Μαθαίνεις να υπακούς και να μετά να κάνεις τους άλλους να υπακούν. Είναι αλήθεια τόσο δύσκολο να καταλάβεις τη διαφορά;
Bobfisher
18 Φεβρουαρίου, 2014 10:02 μμ
«Βιντγκενστάιν» και όχι «Βιτγκενσάτιν» διάολε.
simon
19 Φεβρουαρίου, 2014 11:43 πμ
«Στου κουφού την πόρτα, όσο θέλεις βρόντα».
Ελληνική λαϊκή παροιμία.
simon
20 Φεβρουαρίου, 2014 8:37 πμ
Τα ναρκωτικά είναι ακριβά. Διαβάστε Βλαδίμηρο!
Βλαδίμηρος
19 Φεβρουαρίου, 2014 8:15 μμ
Bobfisher
Παρατήρησα ότι δε λες τη δική σου θέση για το «έργο των Πανεπιστημίων». Εσύ παραξενεύτηκες που ο συνομιλήτής σου έχει τέτοιες παράλογες απαιτήσεις, αλλά, είπες να δώσεις τόπο στην οργή και γράφεις : «Αν το θέμα είναι η δική μου θέση, να στην πω». Και μου σερβίρεις την πρώτη παράγραφο! Αν εσύ το θεωρείς αυτό θέση για το «έργο των Πανεπιστημίων», εγώ δεν έχω παρά να πω ότι τα παιχνιδάκια συνεχίζονται.
Bobfisher
20 Φεβρουαρίου, 2014 12:07 μμ
Ρε αδερφέ, μου έγραψες ότι πουθενά δε γράφω τη δική μου θέση κι εγώ την έγραψα. Να το κάνω πιο λιανά για τα πανεπιστήμια; Είναι «καλό πράγμα», για τους λόγους που έγραψα. Μπορεί το πανεπιστήμιο να γίνει άθλιο, δημοσιουπαλληλίστικο, εξουσιαστικό ή οτιδήποτε, αλλά η ίδια η έννοια είναι «καλό πράγμα» ο.κ; Καμιά φορά λέγεται ότι η αστική τάξη έφτιαξε τα πανεπιστήμια για να μπορεί να αναπαράγεται, σύμφωνα με το λογική ότι ο καπιταλισμός παραχωρεί (οχτάωρα, ανθρώπινα δικαιώματα κλπ) τα αναγκαία για την αναπαραγωγή του.
Διαφωνώ. Κατ’ αρχάς η αστική τάξη δεν παραχωρεί τίποτα αυτόβουλα. Υποχωρεί ίσως μετά από φασαρίες, αλλά οτιδήποτε καλό έχει να επιδείξει ο δυτικός πολιτισμός είναι σχεδόν πάντα ΕΝΑΝΤΙΑ στις επιδιώξεις της εκάστοτε κυρίαρχης τάξης. Το εργατικό κίνημα κέρδισε ένα οχτάωρο μετά από σκοτωμούς, οι γυναίκες κέρδισαν δικαίωμα ψήφου μετά από άλλους σκοτωμούς, οι νεολαίοι τα ίδια, οι μειονότητες τα ίδια κλπ κλπ. Όσον αφορά τους ίδιους του καπιταλιστές, στα 1880 θεωρούσαν ότι αν απαγορευτεί η παιδική εργασία στα εργοστάσιά τους, θα φαλιρήσουν.
Τέλος, το πανεπιστήμιο μπίζνα έχει πλήξει πλέον πολύ σοβαρά τον ίδιο τον κορμό της βασικής έρευνας. Το θέμα είναι πολύπλοκο, αλλά πολύ σοβαρό, γιατί χωρίς βασική έρευνα είναι αδύνατον να συγκεντρωθούν στοιχεία για το βάσιμο ή όχι της κάθε επιστημονικής θεωρίας. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε μια σειρά από επιστήμες έχουν ουσιαστικά βαλτώσει, καθότι όλη σχεδόν η έρευνα αφορά εφαρμογές. Η γενετική, για να φέρω ένα παράδειγμα που έχω άμεση άποψη, απορροφά τεράστιες επενδύσεις και ο κλάδος εκρήγνυται, αλλά τα θεωρητικά θεμέλια είναι εντελώς σαθρά. Ελάχιστοι ασχολούνται με τη βασική έρευνα, καθότι τρέχουν να τσιμπήσουν χορηγίες για το τάδε ένζυμο και τη δείνα πρωτεϊνη. Αποτέλεσμα; Ο κάθε τυχάρπαστος πουλάει φούμαρα για γενετικές θεραπείες και δημοσιεύει επιδημιολογικές μελέτες του κώλου, χωρίς κανείς να μπορεί να του το βουλώσει.
simon
20 Φεβρουαρίου, 2014 1:05 μμ
Bob, στο λέω εγώ με επιστημονική βεβαιότητα: αν ψάχνετε ένζυμο ή πρωτεϊνη για ανύψωση του ΟΑΚΚίτικου μυαλού πάνω απ’ το επίπεδο του μπαμπουϊνου, άδικα ψάχνετε. Δεν υπάρχει!
Βλαδίμηρος
20 Φεβρουαρίου, 2014 1:33 μμ
Σίμωνα
είσαι απλά ένας ελεεινός προβοκάτορας. Γιατί το λέω αυτό; Το μόνο που έχεις μάθει σε όποια ελεεινή «συλλογικότητα» κι αν ανήκεις, είναι να βρίζεις και να προκαλείς, κάνοντας μόνιμα προσωπικές επιθέσεις, ευελπιστώντας έτσι να παρασύρεις και τον άλλο να κατέβει στο επίπεδό σου. Ακριβώς έτσι ενεργούν και οι ομογάλακτοί σου χρυσαυγίτες.
Παραφράζοντας το γνωστό ρητό του Όσκαρ Γουάιλντ «Οι γυναίκες δεν έχουν να πουν ποτέ τίποτα, το λένε όμως χαριτωμένα», θα έλεγα «Οι Σιμονέοι δεν έχουν ποτέ να πουν τίποτα, το λένε όμως σιχαμένα».
simon
20 Φεβρουαρίου, 2014 6:48 μμ
@ Βλαδίμηρος
20 Φεβρουαρίου, 2014 1:33 μμ
Γιτί θίγεσαι; ΟΑΚΚίτης είσαι;
demonio
20 Φεβρουαρίου, 2014 9:20 μμ
Θα προσθετα επισης πως η αυστηροποιηση του νομικου πλαισιου για τα πνευματικα δικαιωματα ειδικα στις βασεις δεδομενων δεν βοηθαει την κατασταση στα πανεπιστημια.
ΥΓ λιγο κοκκινισμα δεν εβλαψε ποτε κανεναν 🙂
parameter λ
19 Φεβρουαρίου, 2014 1:25 πμ
Ο ΣΥΡΙΖΑ προσχωρεί πλήρως στην κυρίαρχη άποψη https://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=1516484
giorgalis
19 Φεβρουαρίου, 2014 10:24 πμ
Και μόλις τώρα, ο μεγάλος διανοητής και δημοσιογράφος Ν.Χατζηνικολάου, είπε πως η χώρα έφτασε εδώ εξαιτίας των τσοχατζόπουλων και των ΜΚΟ.
Από τις δύο (ανατρεπτικές) απόψεις (ΣΥΡΙΖΑ-Χ”νικολάου) δεν ξέρω ποια να διαλέξω.. 🙂
katy
19 Φεβρουαρίου, 2014 10:43 πμ
Έχεις δίκαιο… 😉
“Οι αυθεντικές τραγωδίες στη ζωή δεν είναι οι συγκρούσεις μεταξύ σωστού και λάθους, είναι οι συγκρούσεις μεταξύ δύο σωστών”. 🙂
Friedrich Hegel (1770-1831), Γερμανός φιλόσοφος.
parameter λ
19 Φεβρουαρίου, 2014 10:53 πμ
Σταθάκης ρε, εγγύηση, μην είσαι καχύποπτος. Θυμήσου μια μέρα ο σόιμπλε θα σηκωθεί όρθιος και θα περπατήσει
simon
19 Φεβρουαρίου, 2014 11:09 πμ
@ parameter λ
19 Φεβρουαρίου, 2014 10:53 πμ
Η καχυποψία πάει σύννεφο. Η μόνη εγγύηση είναι αυτή:
https://www.google.gr/search?hl=el&site=imghp&tbm=isch&source=hp&biw=1280&bih=929&q=%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7+%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%85&oq=%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7+%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CF%80%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%85&gs_l=img.3…1395.13201.0.14216.33.16.6.11.11.0.168.1605.11j5.16.0….0…1ac.1.35.img..11.22.1633.JkZaRlU9Cvc#facrc=_&imgdii=_&imgrc=EijgJBsz0l06YM%253A%3BjQu-4iMnbT588M%3Bhttp%253A%252F%252F3.bp.blogspot.com%252F_Jtxb9AL8XfY%252FSNzBgAEsxZI%252FAAAAAAAAF3I%252Fv6rdIdCol3c%252Fs320%252Fkaneli%25252Bprezatv.jpg%3Bhttp%253A%252F%252Fwww.resaltomag.gr%252Fforum%252Fviewtopic.php%253Ft%253D2716%3B320%3B215
katy
19 Φεβρουαρίου, 2014 11:11 πμ
Τώρα (με) προκαλείς! 😛
simon
19 Φεβρουαρίου, 2014 11:32 πμ
Μα γιατί; Εσύ είσαι αληθινή αριστοκράτισσα, όχι γιαλαντζί! 😀 😀
Και μην τη βλέπεις μονοσήμαντα τη φωτο. Όταν έρθει το ΚΚΕ στην εξουσία, με τη μία θα της τα πάρει τα πλούτη η Λιάνα της Γιάννας! 🙂
katy
19 Φεβρουαρίου, 2014 11:45 πμ
Δεν φοβάμαι τη Λιάνα εγώ…φοβάμαι για τη «Λιάνα»*, γιατί πιθανότερο να έρθει στην εξουσία, έχω τη Γιάννα (για να μου μπει και στο μάτι) πάρα τη Λιάνα! 😀
*«Λιάνα»=λαός
giorgalis
19 Φεβρουαρίου, 2014 1:36 μμ
Δεν υπάρχει κανένα θέμα.
Είναι ακριβώς το ίδιο η χειραψία της Λιάνας που είναι συνεργάτης του ΚΚΕ (με σημαντικότατη προσφορά βέβαια), με την αρθρογραφία της Λάτση και της Γιάννας στην κομματική εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ και τους ύμνους στους κομμουνιστές Ομπάμα, Ολάντ κτλ από την ίδια φυλλάδα.
Φυσικά το χρέος δεν μας απασχολεί, είναι λεπτομέρεια.
Είπαμε, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι επαναστατικό κόμμα, είναι κατά του καπιταλισμού και υπέρ του σοσιαλισμού του κομμουνισμού και της αταξικής κοινωνίας. Όποιος δεν το πιστεύει είναι πράσινη ζέβρα που ζει σε μυρμηγκοφωλιά τρώγοντας μόνο τονοσαλάτα.
parameter λ
19 Φεβρουαρίου, 2014 1:04 μμ
Εντάξ΄τώρα ησύχασα. Κοίτα κι αυτό, τά΄λεγε η γιάννα, Simon, τά΄λεγε:
simon
19 Φεβρουαρίου, 2014 6:38 μμ
Καλά έκανες κι ησύχασες. «Δεν υπάρχει κανένα θέμα». Και ‘γω ησύχασα, γιατί κατάλαβα ότι η (συνεργάτης) Λιάνα δεν χαριεντίζεται με την Γιάννα.Το «παίζει» έτσι για να καθησυχάσει τη Γιάννα μέχρι να ‘ρθουν οι «συνεργάτες» στην εξουσία. Και τότε…θα αναλάβει ο Μεντρέκας κι ο Γιοργαλής ! 🙂
giorgalis
19 Φεβρουαρίου, 2014 1:40 μμ
Άσε ρε με τον Σταθάκη τον συστημικό, εγώ είμαι τον Δραγασάκη τον μπολσεβίκο 😀
giorgalis
19 Φεβρουαρίου, 2014 1:43 μμ
Την πέσατε στην katy για τους οροθετικούς αλλά για τον καραγκιόζη που είπε πως είναι για τον ψυχίατρο όποιος βλέπει πασοκοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν είπατε τίποτα..
ΣΥΡΙΖΑίοι……. 😀
katy
19 Φεβρουαρίου, 2014 2:07 μμ
Πες τα βρε ανηψιέ μου! Επιτέλους και μια φωνή λογικής εδώ μέσα! 🙂
ΥΓ. Κοίτα, έχω συνηθίσει να μου την «πέφτουνε», αλλά αλλιώς, όπως ξέρεις! 😉 Η συγκεκριμένη (χθεσινή) εμπειρία ήταν πρωτόγνωρη για ‘μένα (και γι’ αυτό πικράθηκα πολύ, όπως κατάλαβες 😦 ).
Αnyway…
«Τους ικανούς ζηλεύουν, τους ταλαντούχους βλάπτουν, τους μεγαλοφυείς μισούν». 😀
Νικολό Παγκανίνι (1782-1840), Ιταλός βιολονίστας.
μανικακος
19 Φεβρουαρίου, 2014 5:13 μμ
χαρ χαρ χαρ 😀 😀 😀
katy
19 Φεβρουαρίου, 2014 5:27 μμ
Μανικάκο μου…. γλυκό μου πειραχτηράκι, δεν πιστεύω να το λες για ‘μένα αυτό ε; 🙂
«Όταν ο άντρας φέρνει στη γυναίκα του ένα δώρο χωρίς λόγο, υπάρχει λόγος».
Αγνώστου (σε ‘μένα)
BandieraRossa
20 Φεβρουαρίου, 2014 3:36 μμ
Τρομερό σχόλιο.Σίμον.
simon
20 Φεβρουαρίου, 2014 6:46 μμ
Δε σ’ άρεσε; Κρίμα… 😉
BandieraRossa
20 Φεβρουαρίου, 2014 10:00 μμ
Κρέμα.
Bobfisher
20 Φεβρουαρίου, 2014 10:03 μμ
@Lavrentij
1ον πολύ θαθελα να ακούσω τις αντιρρήσεις/ενστάσεις σου για τη θερμοδυναμική. Ενημερωτικά, τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να επικρατεί διαφορετική ερμηνεία για το 2ο νόμο, κυρίως για τους βιολόγους και τους χημικούς που ασχολούνται ακόμη.
2ον συμφωνώ σε ότι διάβασα σχετικά με το μαρξισμό και δεν βρίσκω καθόλου «χυδαία» την περιγραφή. Ο «μαυριτανός» αυτοπαγιδεύτηκε στο θετικισμό της βικτωριανής εποχής και παρόλο που καταλάβαινε τους περιορισμούς αυτού του δρόμου δεν θέλησε να κάνει πίσω. Είναι σχεδόν τραγελαφικό ότι άρχισε τις προφητείες επειδή λάτρευε τόσο την επιστήμη και τα κατηγορήματά της. Και κρίμα που δεν είδε τα κατηγορήματα της εποχής του να καταρρίπτονται συλλήβδην, γιατί πιστεύω πως στ’ αλήθεια ήταν γίγαντας και θάπιανε το νόημα.
3ον Βρίσκω τον όρο «κοινωνικές επιστήμες» εξαιρετικά άσχημο, όχι τόσο γιατί δεν είναι δυνατόν στις περισσότερες περιπτώσεις να ακολουθήσεις την επιστημονική μέθοδο, αλλά κυρίως γιατί πιστεύω ότι αυτός ο τίτλος τους στερεί περιεχόμενο. Το να λες π.χ. ότι η ψυχολογία είναι επιστήμη, σημαίνει ότι πρέπει να αντιμετωπίσεις τον άνθρωπο ως αντικείμενο και από εκεί μπαίνεις σε επικίνδυνους δρόμους. Η ψυχιατρική κατάντησε σχεδόν εγκληματική λόγω του αιτήματος για «αντικειμενικότητα». Καταλαβαίνεις πως δεν τους καταλογίζω πως είναι ψευδοεπιστήμες ή κάτι παρόμοιο. Είναι κλάδοι της ανθρώπινης γνώσης που απλώς δεν χωράνε στα παπούτσια των μαθηματικών.
Βλαδίμηρος
21 Φεβρουαρίου, 2014 3:55 πμ
Lavrentij,
μια και όπως είδα όχι μόνο δε σε ικανοποίησαν οι απαντήσεις των Ένγκελς και Λένιν, αλλά, το έριξες και στη φιλοσοφία με τον Bobfisher αναζητώντας την επιστημονική θεωρία (μέχρι και τη Θερμοδυναμική ανακατέψατε βρε αθεόφοβοι!), λέω να σου απαντήσω σύντομα (και αυτοσχεδιαστικά) στα τρομερά ερωτήματα που μου έβαλες με τα καταχθόνια γραφήματα της γερμανικής στατιστικής.
1) Το Μανιφέστο μιλάει για «εξαφάνιση» των μεσαίων τάξεων και τις κατονομάζει : «ο μικρός βιομήχανος, ο μικρέμπορος, ο βιοτέχνης, ο αγρότης». Όπως βλέπεις μιλάει μόνο για την παραγωγή και κυκλοφορία εμπορευμάτων και καθόλου για υπηρεσίες. Αντίθετα, όσο αναπτύσσεται η αστική κοινωνία τόσο περισσότερο αυξάνεται ο πλούτος της αστικής τάξης και προφανώς θα αυξάνεται και ο τομέας των υπηρεσιών – εκεί που υπήρχαν μόνο κομμωτές ανθρώπων εμφανίζονται και κομμωτές σκύλων. Ποτέ, ούτε ο Μαρξ, ούτε ο Ένγκελς δεν είπαν ότι η εργατική τάξη συνεχώς θα αυξάνεται. Έλεγαν πάντα ότι συνεχή αύξηση με την ανάπτυξη του καπιταλισμού θα έχει το προλεταριάτο (η τάξη των μισθωτών εργαζομένων, που πουλάνε την εργατική τους δύναμη και όχι η «παραδοσιακή εργατική τάξη», των βιομηχανικών εργατών). Το δε γράφημα δε μιλάει, καν, για εργάτες και εργαζόμενους στις υπηρεσίες, αλλά, για εργάτες και γενικά για υπάλληλους.
2) Όσο για την αύξηση των αυτοαπασχολούμενων, πάλι μπορεί η πλειοψηφία τους να αφορά των τομέα των υπηρεσιών, οπότε ισχύει αυτό που είπα πιο πάνω, ότι, δηλαδή, δεν είναι από τις περιπτώσεις που εξετάζουν ο Μαρξ και ο Ένγκελς. Εξάλλου, όπως ξέρεις, μπορεί η εργατική τάξη να αυξάνεται απόλυτα, ενώ σε σχέση με άλλες τάξεις ή στρώματα να μειώνεται.
Lavrentij
21 Φεβρουαρίου, 2014 1:01 μμ
Bobfisher, δεν έχω κάποια ιδιαίτερη εξοικείωση με τις φυσικές επιστήμες ή τη φιλοσοφία των επιστημών, απλά το μυαλό μου πήγε στη διάκριση του Αϊνστάιν μεταξύ theory of construction και theory of principle (όπως η θερμοδυναμική, αλλά και η ειδική σχετικότητα), αλλά και πάλι σου λέω ότι δεν κατέχω το αντικείμενο. Αν δεν βαριέσαι πάντως θα με ενδιέφερε να διαβάσω δυο γραμμές για τις τελευταίες εξελίξεις σε σχέση με το δεύτερο νόμο που ανέφερες.
Βλαδίμηρε, ο αριθμός της εργατική τάξης π.χ. στη Γερμανία μειώνεται και σε απόλυτους αριθμούς (βλ. εδώ: http://www.bpb.de/nachschlagen/zahlen-und-fakten/soziale-situation-in-deutschland/61698/erwerbstaetige-nach-stellung-im-beruf). Το οποίο είναι λογικό γιατί π.χ. οι κλασικοί δεν θα μπορούσαν να προβλέψουν την αποβιομηχάνιση που συντελέστηκε από το 70 και μετά με τη μεταφορά της παραγωγής στις αναπτυσσόμενες χώρες. Και όπως βλέπεις οι νέες μεσαίες τάξεις, οι εργαζόμενοι της διανοητικής εργασίας αποτελούν πλέον την πλειοψηφία. Έχεις δίκιο ότι στο νούμερο αυτό δεν περιλαμβάνονται μόνο οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες, αλλά και οι υπάλληλοι των βιομηχανικών ομίλων, νομίζω όμως θα συμφωνήσεις ότι οι πρώτοι αποτελούν την πλειοψηφία της κατηγορίας αυτής. Σε κάθε περίπτωση το σημαντικό είναι ότι οι χειρωνάκτες εργάτες με την παραδοσιακή έννοια του 19ου αποτελούν τη μειοψηφία στις δυτικές κοινωνίες. Τώρα μπορούμε να το ξεπεράσουμε αυτό και να πούμε ότι όλοι οι μισθωτοί ανήκουν στο προλεταριάτο. Το πρόβλημα εδώ έγκειται στο ότι αν προσδιορίσουμε το προλεταριάτο όχι σε σύνδεση με την παραγωγική εργασία (η εργασία που δημιουργει υπεραξία και όχι απλά κέρδος για τον εργοδότη) αλλά βάσει της νομικής μορφής της εξαρτημένης εργασίας (ανεξαρτήτως τομέα οικονομίας), πρέπει να απαντήσουμε όχι μόνο τι θέση καταλαμβάνουν μισθωτοί εργαζόμενοι που βρίσκονται στις πάνω θέσεις της ιεραρχίας και αμοίβονται ανάλογα, αλλά και -με αφορμή αυτό- τι ρόλο παίζει η ιδεολογία για τον προσδιορισμό των ορίων της τάξης. Θέλω να πω ότι, αν με την παραγωγική εργασία είχαμε έναν αντικειμενικό όρο για τον προσδιορισμό της εργατική τάξης, η μισθωτή εργασία από μόνη της γενικά δεν αρκεί. Θα πρέπει να δει κανείς π.χ. τη συγκεκριμένη θέση του καθενός μέσα στην εργασιακή ιεραρχία, τη φύση της απασχόλησης κλπ. Και το θέμα είναι ότι οι διανοητικά εργαζόμενοι και γενικά οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες δεν έχουν καθόλου την αίσθηση ότι ανήκουν σε κάποια ενιαία τάξη η οποία πρέπει να πάρει στα χέρια της τα μέσα παραγωγής (γιατί δεν έχουν καμία σχέση με αυτά).
Τώρα αν το θέμα σου είναι οι αυτοαπασχολούμενοι, οι οποίοι πρέπει να γίνουν μισθωτοί (που στην Ελλάδα είναι πράγματι περισσότεροι από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο) θέλω να μου εξηγήσεις τι πιστεύεις ότι θα γίνει αν το ποσοστό τους και εδώ φτάσει π.χ. το 11% της Γερμανίας. Το νόημα δηλαδή ποιό είναι, να προστεθεί αυτό το επιπλέον ποσοστό στα ποσοστά της εργατικής τάξης (που αν υπολογίσουμε γενικά τους μισθωτούς είναι ήδη πολύ υψηλά), πρέπει να «προλεταριοποιηθούν» (να γίνουν δηλαδή μισθωτοί) από θέση αρχής, τι ακριβώς; Δεν λέω ότι κάθε ομάδα αυτοαπασχολούμενων που υπερασπίζεται κάποια ευνοϊκή ρύθμιση πρέπει να έχει την αλληλεγγύη ολόκληρης της κοινωνίας, αλλά γιατί ντε και καλά η υπόλοιπη κοινωνία θα πρέπει να επιζητεί την εξαφάνισή τους; Πώς δηλαδή η εξαφάνισή τους προωθεί αντικειμενικά το πρόγραμμα της σοσιαλιστικής επανάστασης, όταν μάλιστα μιλάμε στην πλειοψηφία τους δεν πρόκειται για τον μικροβιοτέχνη και τον μικροβιομήχανο, αλλά για κομμωτές, φαρμακοποιούς, δικηγόρους κλπ. Τι σχέση έχει η εξαφάνιση του μαχόμενου δικηγόρου με το σοσιαλισμό; Όσο δε για τον ίδιο τον μικροβιομήχανο, έχει ενδιαφέρον να δεις πάλι π.χ. στη Γερμανία τα υψηλότατα ποσοστά των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ακόμη και στην ίδια την βιομηχανία για να συνειδητοποιήσεις ότι ακόμη και εκεί η ωρίμανση του καπιταλισμού δεν περνάει αναγκαστικά μέσα από τη συγκέντρωση της παραγωγής σε μεγάλες επιχειρήσεις με μεγάλες μονάδες.
Bobfisher
21 Φεβρουαρίου, 2014 2:17 μμ
ο.κ. Έχει να κάνει κυρίως με το έργο του Prigogine σχετικά με τις δομές διάχυσης και την πιθανοκρατική του ερμηνεία. Όπως ίσως ξέρεις, υπήρχε για δεκαετίες ένα ερώτημα σχετικά με το ότι το φαινόμενο της ζωής (και κάποιες χημικές διεργασίες) φαινόταν να παραβιάζει το δεύτερο νόμο – υπό την έννοια ότι αντί για περισσότερη αταξία παρατηρείται αυξημένη οργάνωση. Σύμφωνα με την ερμηνεία του Boltzman η αύξηση της εντροπίας είναι γραμμική διαδικασία, συνεπώς η πολυπλοκότητα της ζωής ήταν παράδοξο.
Η «νέα» ερμηνεία είναι πως ενώ η αύξηση της εντροπίας είναι γεγονός, δεν διευκρινίζεται από το δεύτερο νόμο το ποιός είναι ο γρηγορότερος τρόπος να επιτευχθεί αυτό. Σύμφωνα με τη νέα αφήγηση λοιπόν (που έχει πολύ βαριά μαθηματικά από πίσω της), η αύξηση της εντροπίας σε συστήματα μακράν της ισορροπίας περνάει μέσα από τη δημιουργία πολύπλοκων δομών, με αξιοσημείωτη σταθερότητα.
Πιο λιανά: Στο κλασσικό πείραμα του Boltzman έχουμε ένα κουτί που χωρίζεται στα δύο από ένα διάφραγμα. Στο δεξί μέρος υπάρχει κάποιο αέριο, στο αριστερό κενό. Ανοίγοντας το διάφραγμα το αέριο περνάει στον κενό χώρο και γρήγορα βρισκόμαστε σε νέα ισορροπία. Όμως, αν ανοίξουμε το διάφραγμα με συγκεκριμένη ταχύτητα τότε παρατηρούμε ότι το αέριο περνάει στον κενό χώρο σχηματίζοντας δίνες (στροβίλους). Οι δίνες είναι πολύπλοκες δομές (φαινομενική παραβίαση του 2ου νόμου), αλλά παράλληλα αντιπροσωπεύουν τον πιο γρήγορο τρόπο αύξησης της εντροπίας. Μπορεί να αποδειχτεί ότι ο αέρας διαχέεται γρηγορότερα μέσω των δινών, απότι αν αυτές δεν υπήρχαν. Ο δεύτερος νόμος δεν παραβιάζεται, αλλά παράλληλα οι δομές ανώτερης τάξης είναι κι αυτές αναγκαίες.
Το περιγράφω σχηματικά, αλλά ελπίζω να είναι κατανοητή η βασική ιδέα. ο δρόμος για την αταξία περνάει μέσα από «εφήμερες».δομές υψηλής τάξης.
simon
21 Φεβρουαρίου, 2014 8:47 μμ
@ Lavrentij
21 Φεβρουαρίου, 2014 1:01 μμ
Οι μαχόμενοι δικηγόροι δεν είναι όλοι αυτοαπασχολούμενοι. Χιλιάδες από τους νέους κυρίως εργάζονται σε δικηγορικές εταιρείες 10 και 12 ώρες ημερησίως για 400 – 600 ευρώ. Αν και δεν είναι χειρώνακτες, είναι προλετάριοι, επιστημονικό προλεταριάτο. Φυσικά η αριστερά ποτέ δεν τους λογάριασε ως τέτοιους. Αρκείται να «αναγνώθει» τη σύγχρονη πραγματικότητα με όρους του 1870.
Βλαδίμηρος
22 Φεβρουαρίου, 2014 4:12 πμ
Lavrentij
Θα επαναλάβω ότι οι Μαρξ-Ένγκελς μιλούσαν για «προλετάριους» και όχι μόνο για τους εργάτες. Το ξανάγραψα : μιλούσαν για τους μισθωτούς που πουλάνε την εργατική τους δύναμη σε κάποιον και αυτός καρπώνεται την υπεραξία.
Το τι μπορούσαν να προβλέψουν οι κλασικοί δεν έχει και μεγάλη σημασία. Γι’ αυτό είμαστε κι εμείς εδώ, για να συμπληρώνουμε το έργο τους!!! Η «αποβιομηχάνιση», που τόση αγαλλίαση προξένησε στους αντίπαλους του μαρξισμού (γιατί βρήκαν την ευκαιρία να πουν ότι ο Μαρξ έπεσε έξω, αφού προέβλεψε – που δεν το προέβλεψε – πως η «εργατική τάξη» συνεχώς θα αυξάνεται) μπορεί να μείωσε την εργατική τάξη στις ήδη βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες, αλλά, αντίθετα την αύξησε ή και τη δημιούργησε στις υποανάπτυκτες χώρες της Αφρική ή της Ασίας. Κι αυτοί που αγαλλίασαν δείχνουν απλώς πόσο μύωπες «εθνικιστές» είναι, όταν, η όρασή τους σταματάει στα εθνικά σύνορα.
Γράφεις : «το σημαντικό είναι ότι οι χειρωνάκτες εργάτες με την παραδοσιακή έννοια του 19ου αποτελούν τη μειοψηφία στις δυτικές κοινωνίες. Τώρα μπορούμε να το ξεπεράσουμε αυτό και να πούμε ότι όλοι οι μισθωτοί ανήκουν στο προλεταριάτο». Δεν έχουμε να ξεπεράσουμε τίποτα, γιατί το ποιοι ανήκουν στο προλεταριάτο το έχει πει ήδη ο Ένγκελς από το 1847μ στις «Αρχές του κομμουνισμού» (Grundsätze des Kommunismus) :
«2. Frage: Was ist das Proletariat?
Antwort: Das Proletariat ist diejenige Klasse der Gesellschaft, welche ihren Lebensunterhalt einzig und allein aus dem Verkauf ihrer Arbeit (2) und nicht aus dem Profit irgendeines Kapitals zieht». (Ερώτηση : Τι είναι προλεταριάτο; Απάντηση : Προλεταριάτο είναι εκείνη η τάξη της κοινωνίας, η οποία προσπορίζεται τα προς το ζην αποκλειστικά και μόνο από την πώληση της εργασίας της και όχι από το κέρδος οποιουδήποτε κεφαλαίου).
Νομίζω ότι είναι σαφές.
Λες : «αν προσδιορίσουμε το προλεταριάτο όχι σε σύνδεση με την παραγωγική εργασία (η εργασία που δημιουργει υπεραξία και όχι απλά κέρδος για τον εργοδότη)». Κι επειδή πιο πάνω μιλάς για «χειρώνακτες», φαίνεται πως με τον όρο «παραγωγική εργασία» εννοείς την εργασία που παράγει υλικά προϊόντα, ενώ μια εργασία που παράγει υπηρεσίες δεν τη θεωρείς παραγωγική (π.χ. του κομμωτή, του τραγουδιστή, ή του συγγραφέα).
Ο Μαρξ στις «Θεωρίες για την υπεραξία» δέχεται έναν άλλο διαχωρισμό παραγωγικής και μη παραγωγικής εργασίας στον καπιταλισμό, δηλαδή, η εργασία είτε παράγει υλικά προϊόντα είτε υπηρεσίες, είναι παραγωγική μόνο όταν παράγει υπεραξία, δηλαδή, όταν ο εργαζόμενος βρίσκεται στη θέση μισθωτού που πουλάει την εργατική του δύναμη σε κάποιον που βγάζει από τη χρησιμοποίηση της εργατικής αυτής δύναμης κέρδος. Έτσι όταν τον τραγουδιστή τον μισθώσει κάποιος για να τραγουδήσει στη γιορτή των γενεθλίων του, η εργασία του τραγουδιστή είναι μη παραγωγική, ενώ όταν τον μισθώσει ο ιδιοκτήτης ενός νυχτερινού κέντρου η εργασία του τραγουδιστή είναι παραγωγική εργασία. Συνεπώς στην πρώτη περίπτωση ο τραγουδιστής ενεργεί σαν αυτοαπασχολούμενος και στη δεύτερη σαν προλετάριος.
Το ίδιο ακριβώς ισχύει για τους διανοητικά εργαζόμενους. Ο Τσέχοφ είχε συνεργασία με μια καθημερινή εφημερίδα στην οποία δημοσίευε εκείνα τα υπέροχα μικρά διηγηματάκια του. Στη δραστηριότητά του αυτή, πούλαγε την εργατική του δύναμη στον εκδότη της εφημερίδας και η διαφορά της αμοιβής του από τη σε χρήμα αποτιμημένη αύξηση της κυκλοφορίας της εφημερίδας ήταν η υπεραξία, που καρπωνόταν ο εκδότης.
Φυσικά, η αμοιβή παίζει μεγάλο ρόλο. Η «εργατική αριστοκρατία», που έπαιρνε υψηλές αμοιβές, πάνω από την αξία της εργατικής της δύναμης (ένα κομματάκι από το υπερκέρδος των αποικιών) ήταν εξαγορασμένη από την αστική τάξη. Ο Μάο τους αυτοαπασχολούμενους τους κατατάσσει ανάλογα με το εισόδημά τους σε προλετάριους, μικροαστούς και αστούς.
Τι ρόλο παίζει η ιδεολογία για τον προσδιορισμό των ορίων της τάξης; Μάλλον, κανένα.Η τάξη γεννάει την ιδεολογία και όχι αντίστροφα.
Λες : «οι διανοητικά εργαζόμενοι και γενικά οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες δεν έχουν καθόλου την αίσθηση ότι ανήκουν σε κάποια ενιαία τάξη η οποία πρέπει να πάρει στα χέρια της τα μέσα παραγωγής (γιατί δεν έχουν καμία σχέση με αυτά)».
Και πάλι το αν ανήκουν ή όχι είναι αντικειμενικό θέμα και όχι θέμα του ποια είναι η αίσθησή τους. Κι όταν μιλάει κανείς για δικτατορία του προλεταριάτου, δεν το λέει γιατί του φάνηκε καλό ή ηθικό για τη μελλοντική κοινωνία, αλλά, γιατί η κοινωνική εξέλιξη και η ίδια η ανάπτυξη του καπιταλισμού οδηγεί προς τα εκεί. Κι αυτό είναι ανεξάρτητο με το αν ένα τμήμα της τάξης το συνειδητοποιεί ή όχι. Φυσικά, την επανάσταση την κάνει το πιο συνειδητό κομμάτι του προλεταριάτου, αμέσως όμως μετά την κατάληψη της εξουσίας καλεί όλους τους προλετάριους να μάθουν να χειρίζονται τις κρατικές υποθέσεις του δικού τους του κράτους. Γι’ αυτό η χώρα κατακλύζεται από όλων των ειδών τα σοβιέτ, τα λαϊκά συμβούλια που καταπιάνονται με όλα τα σπουδαία τοπικά και γενικά ζητήματα. Το σύνθημα, όπως θα έλεγε και ο Λιακό είναι «σηκωθείτε από καρέκλες, καναπέδες, κρεβάτια, στρώματα, ντιβανοκασέλες, σκαμνιά και λεκάνες και ελάτε στα σοβιέτ!».
Δε λέω ότι οι αυτοαπασχολούμενοι «πρέπει» να γίνουν μισθωτοί. Γενικά, δε χρησιμοποιώ το «πρέπει» για αντικειμενικές καταστάσεις, που πηγάζουν από την αντικειμενική εξέλιξη της κοινωνίας. Το μόνο που λέω είναι ότι όποιος θρηνεί για το «ξεκλήρισμα» των μικρομεσαίων και την προλεταριοποίησή τους, είναι αθεράπευτα νοσταλγός του παρελθόντος και αν προσπαθεί να ανακόψει ή να καθυστερήσει την εξέλιξη είναι επιπλέον και αντιδραστικός, ένας άνθρωπος που προσπαθεί να διαιωνιστεί ο καπιταλισμός και ο ίδιος να διατηρήσει την κοινωνική του θέση και να μην ξεπέσει στην ατιμωτική θέση του προλετάριου, θέλει να διατηρηθεί ο καπιταλισμός, αλλά, να μην εξελίσσεται, δηλαδή, θέλει και την πίτα σωστή και το σκύλο χορτάτο.
Δεν επιζητεί κανένας την εξαφάνιση κανενός. Το μόνο που λένε οι μαρξιστές σε όποια στρώματα σαρώνονται από τον τυφώνα είτε του ανταγωνισμού είτε της κρίσης είναι «είσαστε μελλοντικοί προλετάριοι και στο άμεσο μέλλον μάλιστα, ελάτε με τα αδέρφια σας να απαλλοτριώσουμε τους απαλλοτριωτές». Είναι η μοναδική περίπτωση να συμμαχήσεις μαζί τους, όχι για να τους βοηθήσεις να σωθούν από τον αφανισμό και να διατηρήσουν την κοινωνική τους θέση στην αστική κοινωνία, αλλά, να παλέψουν μαζί με τους άλλους προλετάριους για να μπει τέλος στη μισθωτή δουλεία. Αυτό ακριβώς έχει διακηρυχθεί από το Μανιφέστο ακόμα, εκεί που μιλάει για τις μεσαίες τάξεις : «(Οι μεσαίες τάξεις) είναι αντιδραστικές, γιατί ζητούν να στρέψουν προς τα πίσω τον τροχό της ιστορίας. Αν είναι επαναστατικές, είναι σχετικά με το επικείμενο πέρασμά τους στο προλεταριάτο, και τότε δεν υπερασπίζουν τα σημερινά, αλλά τα μελλοντικά τους συμφέροντα, εγκαταλείπουν τη δική τους άποψη για να πάνε με την άποψη του προλεταριάτου». Ωχ, πάλι έβαλα τσιτάτο από τους κλασικούς! Συγνώμη, δε θα ξανασυμβεί.
Τι σχέση έχει η προλεταριοποίηση των δικηγόρων, ή των κομμωτών ή των φαρμακοποιών με το σοσιαλισμό; Ακριβώς το ότι νιώθουν πολύ πιο κοντά τους τους άλλους προλετάριους παρά τα αφεντικά τους. Εσύ δε βλέπεις καμιά διαφορά στη νοοτροπία του αυτοαπασχολούμενου φαρμακοποιού, που έχει το φαρμακείο δικό του και το δουλεύει με το γιο του ή τη γυναίκα του, με τον απόφοιτο της Φαρμακευτικής που δουλεύει μισθωτός σε ένα μεγάλο φαρμακείο;
Και για να ξεμπερδεύουμε με τη Γερμανία : ότι κι αν έχει γίνει, που να δικαιολογεί αυτά που περιγράφεις, δε μου λένε τίποτα, αν δεν τα μελετήσω λεπτομερώς. Το ότι όμως ο ανταγωνισμός συγκεντρώνει το κεφάλαιο σε λίγα χέρια, είναι μια αλήθεια που δεν πρόκειται τη σβήσει κανένα γεγονός παρμένο ξεκομμένα από δω και από εκεί. Θα έπρεπε όποιος παραθέτει τέτοια γεγονότα να βγάζει το συμπέρασμα ότι ο ανταγωνισμός έχει σαν αποτέλεσμα να διασκορπίζεται το κεφάλαιο σε όλο και περισσότερες επιχειρήσει. Έτσι για να γελάσει κάθε πικραμένος. Μπορείς να μου πεις ότι ο ανταγωνισμός απαγορεύτηκε στη Γερμανία, είτε ότι όταν κατατεμαχίζεται μια μεγάλη επιχείρηση σε πολλές μικρότερες, οι μέτοχοι παίρνουν ένα εκατομμύριο μάρκα ο καθένας. Στην Αμερική, από το 19ο αιώνα παίρνουν μέτρα κατά των μονοπωλίων και το ΚΚΕ δεκαετίες ολόκληρες ζητούσε να «περιοριστεί η ασυδοσία των μονοπωλίων». Το ξέρω ότι οι «μικρομεσαίοι» προσπαθούν λυσσασμένα να σταματήσουν την εξέλιξη. Ειδικά στην Ελλάδα έχουν κάνει θαύματα, γι’ αυτό μας πήρε και μας σήκωσε. Όσα λέει ο Μαρξ αφορούν μια καπιταλιστική χώρα, όπου λειτουργούν απρόσκοπτα οι νόμοι του καπιταλισμού.
@simon
Όπως βλέπεις οι κλασικοί αναγνώριζαν το επιστημονικό προλεταριάτο, όπως και όλο το πνευματικό προλεταριάτο, πολύ πιο πριν από το 1870. Απλά, η σημερινή «αριστερά» δεν έχει καμιά σχέση με τους κλασικούς.
Άντε και να κλείσω με μια εύθυμη νότα.
Στην Αγγλία, είχε φτιαχτεί, κάποτε, μια Λέσχη Τερατολόγων και κάθε χρόνο βραβευόταν η καλύτερη τερατολογία.
Στη Λέσχη αυτή, λοιπόν, έλεγε κάποιος τερατολόγος : Στην πατρίδα μου κάνει τόσο πολύ κρύο το χειμώνα, που ένα άλογο πήγε να πηδήσει ένα φράχτη και πάγωσε κι έμεινε στον αέρα! -Τερατολογίες, λέει κάποιος άλλος. Κι ο νόμος της βαρύτητας, γιατί δε λειτούργησε; Κι ο τερατολόγος : Είχε παγώσει κι αυτός!
Ελπίζω να μην παγώσατε κι εσείς.