Ιδιωτικοποιήσεις: Να μην αυτοπυροβοληθούμε

Posted on 2 Δεκεμβρίου, 2012 10:29 μμ από

28


του Γαλαξιάρχη

[πρώτη δημοσίευση στο radiobubble news]

Το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας δεν είναι το οικονομικό. Δεν είναι καν το παραγωγικό μοντέλο. Ξεκινά από πολύ πιο βαθιά. Ξεκινά από τους ίδιους τους όρους του δημόσιου διαλόγου, ή για να είμαστε πιο ακριβείς από την ανυπαρξία όρων δημόσιου διαλόγου. Στη σειρά άρθρων για τις ιδιωτικοποιήσεις στο radiobubble news, επιχείρησα να αποδείξω ότι οι ιδιωτικοποιήσεις όχι μόνο δεν αποτελούν πανάκεια, αλλά το πιο πιθανό είναι να δώσουν το τελειωτικό χτύπημα σε μία γονατισμένη χώρα. Ο λόγος που στάθηκα περισσότερο στην αποδόμηση των επιχειρημάτων κατά του Δημοσίου και υπέρ της ιδιωτικοποίησής του, είναι ακριβώς αυτός: η ανάγκη να βρεθεί τρόπος να αναπτυχθεί ο δημόσιος διάλογος που θα σέβεται τόσο τις αντίθετες απόψεις, όσο όμως -κυρίως- την αλήθεια και τα νοήματα της ελληνικής γλώσσας.

Μπροστά στην αφόρητη οικονομική και περισσότερο ψυχολογική πίεση που ασκείται στους πολίτες, ο διάλογος θεωρείται πολυτέλεια. Αντί ανοικτού διαλόγου με την κοινωνία, η επιβολή της κυρίαρχης άποψης γίνεται με απλοϊκά σχήματα και σύμβολα, που εν είδει διαφήμισης κατακλύζουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ηλεκτρονικά και συμβατικά. Κάτω από το φόβο της άτακτης πτώχευσης οι άνθρωποι πείθονται με οποιαδήποτε “γρήγορη λύση”. Ειδικά μετά τη συστηματική δαιμονοποίηση του δημοσίου, ήδη πολύ πριν ενσκήψει η οικονομική κρίση, είναι έτοιμοι να δεχτούν και τις πιο παράλογες απόψεις, ακόμη κι αν αντιβαίνουν στην ίδια την πραγματικότητα. Πέρα όμως από τους ανύπαρκτους όρους δημόσιου διαλόγου, το πρόβλημα είναι ότι η κοινωνία δεν διδάσκεται ούτε από το πρόσφατο παρελθόν. Και όπως όλα δείχνουν είναι έτοιμη να αυτοπυροβοληθεί.

Οργουελισμός στα χειρότερά του

Το Κράτος και ειδικότερα η εκάστοτε κυβέρνηση δεν είναι ιδιοκτήτης της δημόσιας περιουσίας και των υποδομών. Όπως φαίνεται στο άρθρο για το ΤΑΙΠΕΔ, οι κυβερνώντες κατάφεραν να παραμερίσουν και τους συνταγματικούς περιορισμούς στην πώληση δημοσίων κτημάτων και να τα εντάξουν στην ιδιωτική περιουσία, προκειμένου να τα “αξιοποιήσουν”. Πέρα όμως από τους στενά νομικούς όρους, η κυβέρνηση -και όχι μόνο αυτή η συγκεκριμένη- αντιλαμβάνεται το δημόσιο πλούτο ως ιδιοκτησία της, την οποία μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκμεταλλευτεί με όποιον τρόπο νομίζει. Το χειρότερο, να την εκποιήσει, χωρίς καν το πενιχρό αντίτιμο να επιστρέψει στους νόμιμους ιδιοκτήτες, δηλαδή τους πολίτες αυτής της χώρας.

Προκειμένου να κερδίσει την κοινωνική συναίνεση, η κρατική εξουσία φρόντισε συστηματικά να απονομοηματοδοτήσει βασικές έννοιες και επιλεκτικά να τους προσδώσει αρνητικά, θετικά, αλλά και ουδέτερα (χωρίς πρόσημο) συμφραζόμενα. Το πρόβλημα ξεκινά από την πλήρη σύγχυση στην κατανόηση των όρων Κυβέρνηση, Κράτος και Δημόσιο, οι οποίοι -ανάλογα με τις περιστάσεις- ταυτίζονται στο συλλογικό ασυνείδητο. Οι διαχειριστές δεν λογοδοτούν στους νόμιμους ιδιοκτήτες, με τους τελευταίους, είτε να θεωρούν τους διαχειριστές ιδιοκτήτες, είτε να εγκαταλείπουν εντελώς το δημόσιο χώρο στα χέρια των διαχειριστών στο όνομα της αντιπροσώπευσης.

Η παραπάνω εικόνα δεν είναι καινούρια. Απλώς η οικονομική κρίση λειτούργησε σαν καταλύτης για την επικράτησή της. Εφευρίσκοντας νέους “διαφημιστικούς” όρους και αντικαθιστώντας τις ακριβείς λέξεις με άλλες νοηματικά πιο “ακίνδυνες”, η άρχουσα τάξη κατάφερε να επιβάλει μία μόνιμη σύγχυση στην κοινωνία, για όλο το εύρος της πολιτικής πρακτικής. Έτσι, οι ιδιωτικοποιήσεις έγιναν “αποκρατικοποιήσεις”, η εργασία “απασχόληση”, οι απολύσεις “ευελιξία”, και οι περικοπές, η κατάργηση κοινωνικών κεκτημένων και η επιστροφή σε οικονομικά μοντέλα που εγκαταλείφθηκαν από τις ευρωπαϊκές κοινωνίες προ δεκαετιών, μπήκαν κάτω από την ομπρέλα των “μεταρρυθμίσεων”. Πλήρης αντιστροφή νοημάτων. Αντί απτών παραδειγμάτων, προτιμήθηκαν τα στερεότυπα. Αντί διαφάνειας και δημοσιοποίησης όλων των παραμέτρων, οι πολίτες είτε πληροφορήθηκαν ελλιπώς είτε δέχτηκαν κατακλυσμό πληροφοριών ασύνδετων μεταξύ τους, διαστρεβλωμένων ή ακόμη και εντελώς ψευδών. Αντί της κοινωνικής συνοχής και της αλληλεγγύης κοινωνικών ομάδων και γενεών, επιβλήθηκε η ανθρωποφαγία και η μισαλλοδοξία. Τέλος, η πολιτική εξουσία αντί της έμπρακτης συμμετοχής, προτίμησε την παθητική συναίνεση.

Το πιστόλι στον κρόταφο

Μετά από όλα αυτά η εκποίηση του δημόσιου (και όχι κρατικού) πλούτου προβλήθηκε ως λύση και μάλιστα με προοδευτική κατεύθυνση. Η αδυναμία σύνδεσης όλων των παραμέτρων κάθε οικονομικής απόφασης από τον πολίτη-ψηφοφόρο υπήρξε και το μεγάλο όπλο των κυβερνήσεων. Όπλο όμως που στράφηκε στον κρόταφο του πρώτου.

Οι άνθρωποι αδυνατούν συχνά να αντιληφθούν για παράδειγμα πώς συνδέεται η διόγκωση της ανεργίας που επιδιώχθηκε με τις πολιτικές “εσωτερικής υποτίμησης” με το νέο επενδυτικό μοντέλο. Όταν ο άνθρωπος φτάσει να ζει άλλωστε από το επίδομα ανεργίας, λίγο τον νοιάζει αν οι συνθήκες εργασίας και οι απολαβές του μισθωτού χειροτερεύουν ραγδαία. Αυτή η συστηματικά κατεστραμμένη κοινωνία θα δεχτεί πολύ εύκολα να εργαστεί για μία μπουκιά ψωμί και λίγο θα ενδιαφερθεί για τη μετάβαση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος τεράστιων επιχειρήσεων, υποδομών, φυσικού πλούτου, νερού και γης. Αγκαλιάζει την ελπίδα που του προσφέρουν οι “διαφημιστές” των ιδιωτικοποιήσεων, ακόμη κι αν αντιβαίνει στην πραγματικότητα. Αν για κάθε 1.000 που θα απολυθούν από μία εκποιούμενη ΔΕΚΟ, προσληφθούν 100, ο άνεργος και ο εξαθλιωμένος δεν συνειδητοποιεί ότι προστίθενται στο σύνολο 900 ακόμη άνεργοι, αλλά ότι αυτός μπορεί να είναι στους 100 που θα προσληφθούν. Ακόμη όμως κι αν ίσχυε ο παράλογος ισχυρισμός ότι οι ιδιωτικοποιήσεις θα δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίες, οι νέες συνθήκες δεν μπορεί παρά να είναι χειρότερες, με περισσότερη ανασφάλεια και χαμηλότερες απολαβές. Όταν όμως οι άνεργοι και οι μερικώς απασχολούμενοι ξεπερνούν τα δύο εκατομμύρια, πολύ εύκολα δέχονται μία σχετικά σταθερή θέση εργασίας, χωρίς καμία άλλη προϋπόθεση. Για 400-500 ευρώ το μήνα και την ελπίδα ότι κάποτε μπορεί να υπογραφεί και μία σύμβαση αορίστου χρόνου.

Σε αυτής της κοινωνία τον κρόταφο στράφηκε το πιστόλι. Αυτή η κοινωνία καλείται να διαβάσει τον ιδρυτικό νόμο του ΤΑΙΠΕΔ και τους στόχους της “ελληνικής Τρόιχαντ”. Αυτή η κοινωνία πρέπει να κατανοήσει τι σημαίνει η πρόσφατη απόφαση του Eurogroup ότι το 100% των εισπράξεων από τις ιδιωτικοποιήσεις συν το 30% του πλεονάσματος (όταν αυτό έρθει) στο ΑΕΠ πάνε σε κλειστό λογαριασμό, αποκλειστικά για την αποπληρωμή δανείων. Για να το εκφράσω ακριβέστερα, αποκλειστικά για την αποπληρωμή τόκων προηγούμενων δανείων. Αυτοί οι πολίτες πρέπει να χωνέψουν ότι η δική τους ιδιοκτησία παραχωρείται χωρίς να εισπράξουν τίποτε απολύτως και ότι η όποια δυνατότητα παραγωγικής αναδιάρθρωσης με επίκεντρο τους ίδιους αποκλείεται εφόσον πωλείται ο δημόσιος πλούτος.

Θα τραβήξουμε τη σκανδάλη;

Το πιστόλι στον κρόταφο της κοινωνίας το έβαλε η κρατική εξουσία. Όμως στο χέρι της είναι αν θα τραβήξει τη σκανδάλη. Η υποχρέωση στην ενημέρωση και -κυρίως- τη συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων είναι ατομική υπόθεση του καθενός από εμάς. Όπως και το να ανιχνεύσουμε τι πραγματικά σημαίνει η παραχώρηση όλης της δημόσιας σφαίρας σε ιδιωτικά χέρια και η μετατροπή του κοινωνικού κράτους σε ιδιόκτητη επιχείρηση με αποκλειστικό στόχο το κέρδος. Οι πληροφορίες υπάρχουν. Τα πάμπολλα διεθνή παραδείγματα επίσης.

Ωστόσο δεν φτάνει από μόνη της η κατανόηση του τι σημαίνει η εκποίηση της δημόσιας περιουσίας. Δεν αρκεί να συνειδητοποιήσουμε ότι η παραχώρηση των υποδομών και του δημόσιου πλούτου αφαιρεί όλα τα αναπτυξιακά εργαλεία που βρίσκονται υπό τον έμμεσο έλεγχο της κοινωνίας και οδηγεί σε ένα “μπαγκλαντεσιανό” μοντέλο οικονομίας, από το οποίο οι πολίτες αυτού του τόπου δεν έχουν να κερδίσουν τίποτε. Αν δεν διερευνηθούν οι εναλλακτικές χρήσεις των δημόσιων υποδομών. Η πραγματική απόδοσή τους στους πολίτες, με μεθόδους κοινωνικής οικονομίας, δημόσιου και δημοκρατικού ελέγχου. Οι δρόμοι για την παραγωγική αναδιάρθρωση μέσα από την πραγματική αξιοποίηση αυτού του δημόσιου πλούτου. Και κυρίως η συμμετοχή του κάθε πολίτη, σαν μέλος της κοινωνίας και όχι σαν μονάδα που επιδιώκει τον ατομικό πλουτισμό, στο νέο αυτό παραγωγικό μοντέλο. Αν δεν γίνουν όλα αυτά και παραμείνουμε στις διαπιστώσεις, τότε και μόνο τότε ο δημόσιος πλούτος θα χαθεί ανώφελα. Τότε θα έχουμε τραβήξει τη σκανδάλη…

Zaphod

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το παραπάνω κείμενο αποτελεί το τελικό άρθρο του αφιερώματος στις Ιδιωτικοποιήσεις, το οποίο βασίζεται στην έρευνα που διεξήγαγε η ομάδα του radiobubble news από το περασμένο καλοκαίρι ως σήμερα. Η προσπάθεια θα συνεχιστεί, αυτή τη φορά περισσότερο για τις εναλλακτικές προτάσεις αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας από την κοινωνία και προς όφελος της κοινωνίας. Αν και δύσκολα μπορούμε να προλάβουμε τις εξελίξεις, είναι κρίσιμης σημασίας αυτός ο διάλογος – ακόμη και κάτω από τέτοια πίεση.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ

Άρθρα

Συνεντεύξεις

Εκπομπές

Όλες οι εκπομπές συγκεντρωμένες σε ένα κανάλι του Podomatic. Διαθέσιμες και για download

Short URL: http://wp.me/p1pa1c-i8r

Ετικέτα: , , , ,
Posted in: Αναδημοσιεύσεις, Ελλάδα, Οικονομία, Πολιτική