Πιτσιρίκος, Ελευθεροτυπία και στη μέση… ο Παραλληλογράφος

του Γαλαξιάρχη

Δεν το έκανα και δεν είχα καμία διάθεση να το κάνω. Δηλαδή να ασχοληθώ με το κάκιστο χιούμορ και την εμφανή εμπάθεια (λόγω προσωπικών προηγούμενων) του Πιτσιρίκου για το κλείσιμο της Ελευθεροτυπίας. Όμως, θέλοντας και μη, βρέθηκε ένα παλαιότερο κείμενό μου να αντιπαραβάλλεται (κακώς) με την αντίδραση εκατοντάδων ανθρώπων στην αποτυχημένη σάτιρα του -κατά τ’ άλλα συμπαθή- μπλόγκερ. Ακόμη κι έτσι όμως δεν θα έγραφα κάτι, αν δεν εμπλεκόταν, όπως φαίνεται και επισήμως, το νεοσύστατο περιοδικό Unfollow με το ανάξιο λόγου αυτό ζήτημα. Κατά την άποψή μου δημιουργείται κακό προηγούμενο σε ένα τόσο φιλόδοξο αυτοδιαχειριζόμενο εγχείρημα που όλοι -πιστεύω- θέλουμε να πετύχει, σπάζοντας τα στεγανά της ιδιωτικής και απόλυτα ελεγχόμενης ενημέρωσης.

Σε σημερινό του άρθρο ο Αυγουστίνος Ζενάκος θέλησε να υπερασπιστεί τη θέση του Πιτσιρίκου, αντιπαραβάλλοντας ένα δικό μου κείμενο στον Παραλληλογράφο, όπου τα έβαζα με τις πρακτικές κάποιων συναδέλφων στον ΔΟΛ. Ο Αυγουστίνος απορεί με τη χλιαρή αντίδραση προς αυτό μου το κείμενο, όταν για τον Πιτσιρίκο ξεσηκώθηκε το σοσιαλμιντιακό σύμπαν. Πιο συγκεκριμένα, διατυπώνει το εξής ερώτημα:

Γιατί άνθρωποι που θα αντιμετώπιζαν πολύ λίγα προβλήματα με ένα κείμενο όπως αυτό του Παραλληλογράφου, παθαίνουν τέτοια υστερία με ένα κείμενο όπως αυτό του Πιτσιρίκου, μολονότι πολύ ηπιότερο;

Οι λόγοι αγαπητέ φίλε Αυγουστίνε είναι απλοί:

1. Διότι το «κείμενο του Παραλληλογράφου» δεν ισοπέδωνε, αλλά εντόπιζε συγκεκριμένες νοοτροπίες από συγκεκριμένους ανθρώπους σε συγκεκριμένα συγκροτήματα. Ευθύς εξαρχής τα δύο κείμενα δεν σχετίζονται ούτε ως προς το περιεχόμενο, ούτε ως προς το νόημά τους.
2. Διότι το «κείμενο του Παραλληλογράφου» δεν παρίστανε ούτε το σατιρικό, ούτε το ανεκδοτικό. Ήταν μεν οργισμένο, αλλά άκρως πολιτικό. Αν διαφωνήσεις με αυτό εκ των πραγμάτων θα το κάνεις με όρους πολιτικούς και όχι παρεϊστικής πλάκας.
3. Διότι το «κείμενο του Παραλληλογράφου» δεν εμπεριείχε προσωπική εμπάθεια, ή προηγούμενα με τον ΔΟΛ. Καυτηρίαζε σε επίπεδο πρακτικών παραπληροφόρησης και επέκτεινε στο μιντιακό φάσμα με αφετηρία ένα παράδειγμα. Αναφερόταν σε νοοτροπία και όχι στον Όμιλο αυτόν καθεαυτόν. Πέρα από τον καυστικό (ίσως και υπερβολικό) τίτλο, το περιεχόμενο δεν ήταν προϊόν της χαιρεκακίας ενός προσώπου, αλλά η αυστηρή κριτική σε πρακτικές αντιδεοντολογικές και εν τέλει αντικοινωνικές.
4. Τέλος, κάτι πολύ βασικό: Παρόλο που και ο υπογράφων το «κείμενο του Παραλληλογράφου» δέχτηκε επίθεση (σε σαφώς μικρότερο βαθμό από τον Πιτσιρίκο βέβαια) στα social media, δεν προσέφυγε στην -δήθεν- πλάκα. Προσπέρασε τα προσωπικά σχόλια και κάποιες ευχές (για «κακό ψόφο») και απάντησε μόνο με πολιτικούς όρους στην κριτική με πολιτικούς όρους. Δεν υποστηρίζει ότι έχει το αλάθητο και ούτε επικαλείται την επισκεψιμότητα για να προσδώσει εγκυρότητα στην άποψή του.

Το follow or to Unfollow

Δυστυχώς, η γραμμή στήριξης της «άποψης» Πιτσιρίκου από συναδέλφους του διάσημου μπλόγκερ στο νεοσύστατο περιοδικό Unfollow έγινε με όρους… Χωμενίδη. Εννοώ δηλαδή εκείνη τη νοοτροπία που είτε θέλει το «διάσημο» να βρίσκεται στο απυρόβλητο, είτε την κριτική προς αυτόν να αποτελεί προϊόν ζήλιας για τη διασημότητά του. Μία νοοτροπία που έγινε περίγελως μετά τη θεατρική αποχώρηση του Χρήστου Χωμενίδη από τα social media, επειδή δεν άντεξε την έκθεση. Το τίμημα δηλαδή της διασημότητάς του και το ξεγύμνωμα του πραγματικού μεγέθους του. Δεν νομίζω ότι ο Πιτσιρίκος έχει ανάγκη τέτοιου είδους υπεράσπισης. Είναι πολύ πιο έξυπνος από τον διάσημο συγγραφέα και απείρως πιο εμβρυθής στον σοσιαλμιντιακό «βιότοπο».

Aυτό που ίσως δεν έχουν καταλάβει όλοι στη συντακτική ομάδα του περιοδικού, είναι ότι η κοινότητα στην οποία απευθύνονται θέλει να πετύχει ένα τέτοιο εγχείρημα. Όπως όμως πολύ σωστά επισήμανε κάποιος, η κοινότητα του Unfollow είναι εκείνη που διάβαζε παραδοσιακά Ελευθεροτυπία και δεν αρέσκεται σε ισοπεδωτικά τσουβαλιάσματα του τύπου «όλοι ίδιοι είναι». Αν το εναλλακτικό μέσο ξεκινά την καριέρα του πετροβολώντας στα τυφλά το παραδοσιακό μέσο που υπήρξε η μαμή του, τότε έχουμε ένα κακό ξεκίνημα. Όταν παρατηρείται και σε αυτό η πρακτική της συντεχνιακής αλληλεγγύης (σ.σ. ιδιόμορφης είναι η αλήθεια, αφού γίνεται στη βάση της επίθεσης στη ευρύτερη συντεχνία) τότε έχουμε ανακύκλωση της ίδιας ακριβώς παθογένειας και την επιβεβαίωση του απόλυτου κλισέ: ο δρόμος προς την Κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις.

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΜΗΤΗΡ ΜΑΘΗΣΕΩΣ

Ξαναξεκαθαρίσω κάποιες πολύ βασικές μου θέσεις για τον πόλεμο που έχει ξεσπάσει αυτή τη στιγμή στο χώρο των ΜΜΕ, τη θέση των δημοσιογράφων σε αυτό και την (κακώς εννοούμενη) αλληλεγγύη της κοινωνίας. Για την ακρίβεια δεν διαφωνώ με τις πρόσφατα εκπεφρασμένες απόψεις τόσο του Αυγουστίνου Ζενάκου, όσο και της Μαρινίκης Αλεβιζοπούλου. Ωστόσο, προσωπικά πάντα ήμουν αυτών των απόψεων:

1. Η αλληλεγγύη είναι πολιτική πράξη και όχι ελεημοσύνη. Δεν υποστηρίζεις τυφλά ένα συνδικαλιστικό αίτημα. Δεν υπερασπίζεσαι την διατήρηση των θέσεων εργασίας ανεξάρτητα από το σκοπό της εργασίας. Το κυριότερο όμως, διαθέτει πολιτική στόχευση και εμπεριέχει στοιχεία στρατηγικής. Στηρίζεις όποιον άνθρωπο έχει ανάγκη χωρίς ανταλλάγματα, αλλά δεν τρέχεις πίσω από κάθε συνδικαλιστικό αγώνα επειδή το επιτάσσει μία ανώτερη δύναμη. Η Αριστερά έχει πληρώσει τη νοοτροπία της κακώς εννοούμενης αλληλεγγύης τόσο όσο και το καπέλωμα κάποιων συνδικαλιστικών αγώνων ουσίας.
2. Ο δημοσιογράφος δεν είναι εργάτης, ούτε υπάλληλος γραφείου. Διαμορφώνει την κοινή γνώμη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εξουσίας. Ο διαχωρισμός του ενυπόγραφου (αλλά και ανυπόγραφου) δημοσιεύματος, από το δημιουργό του είναι μία βολική πλην αποπροσανατολιστική λογική. Όσο ακριβώς και η ταύτιση των ιδιωτικών συμφερόντων των ΜΜΕ με όλους τους δημοσιογράφους συνολικά.
3. Ουδέποτε έβαλα στο στόχαστρο άλλον εργαζόμενο μιντιακής φάμπρικας, πλην δημοσιογράφων. Σε κάθε περίπτωση, είτε ταυτίζονται είτε όχι τα συμφέροντα του μέσου με εκείνα του δημοσιογράφου και διαμορφωτή κοινής γνώμης (εκ των πραγμάτων), από την όποια εξίσωση είναι απαραίτητο να εξαιρεθεί ένας πολύ μεγάλος αριθμός εργαζομένων και πολλαπλάσιος των δημοσιογράφων, των ΜΜΕ. Δοικητικό προσωπικό, εργάτες τυπογραφείων, υπάλληλοι δημιουργικού, τεχνικοί, οδηγοί κ.λπ. πληρώνουν το μάρμαρο και για την κρατικοδίαιτη διαπλεκόμενη βιομηχανία των μίντια, αλλά και για πολλές αμαρτίες των συναδέλφων τους δημοσιογράφων. Το χειρότερο όμως είναι ότι το δράμα αυτών των ανθρώπων παραμένει ακόμη και σήμερα στο παρασκήνιο, καθώς ξεχνάμε ότι εκείνοι υπέστησαν το πρώτο κύμα περικοπών.
4. Κάποια έντυπα πρέπει να κλείσουν. Παραμένω υπέρμαχος της άποψης ότι κάποια έντυπα έχουν αποκλειστικά αντικοινωνικό χαρακτήρα και δεν παίρνουν διόρθωση. Έντυπα (και κανάλια) των οποίων το κλείσιμο είναι σημαντικότερο ζητούμενο από την εργασιακή ασφάλεια των υπαλλήλων τους. Πρόκειται για κατ’ ευφημισμόν εφημερίδες που εξυπηρετούν αποκλειστικά την επιχειρηματική ατζέντα του ιδιοκτήτη τους και την διαπλοκή με την εξουσία. Υπάρχουν μόνο γι’ αυτόν το σκοπό και πρέπει να πάψουν να υπάρχουν γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο. Ως τότε όμως έχει νόημα να συζητάμε και για την ισορροπία σε αυτό το πλέγμα ιδιωτικών συμφερόντων, ακόμη και για τον υποτυπώδη ανταγωνισμό εμπορικής ενημέρωσης. Ακόμη κι αν δεχτούμε ότι η «Ελευθεροτυπία» είναι αναπόσπαστο μέρος του προβλήματος, η εξαφάνισή της από το χάρτη διαλύει αυτήν την υποτυπώδη ισορροπία και πολλαπλασιάζει την αποτελεσματικότητα της παραπληροφόρησης των ανταγωνιστών, προωθώντας περαιτέρω τα συμφέροντα των μεγαλοκατασκευαστών και εφοπλιστών κατόχων τους.

Υ.Γ. Τα δικά μου views per page κυμαίνονται μεταξύ 3 και 5 χιλιάδων. Θα ήθελα να γνωρίζω αν έχω δικαίωμα στην άποψη, ή θα πρέπει να περιμένω να σπάσουν το όριο των 30 χιλιάδων.

Ζαphod

Short URL: http://wp.me/p1pa1c-fbs

Ετικέτα: Αυγουστίνος Ζενάκος, Αλληλεγγύη, Ελευθεροτυπία, ΜΜΕ, Πιτσιρίκος, social media

Posted in: Ελλάδα, Ιδέες