Χριστουγεννιάτικο Ορατόριο (BWV 248) του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ

Λίγα Λόγια για το Έργο

Ευφορία, αισιοδοξία και λαμπρότητα πλημμυρίζουν, κυριολεκτικά, το «Ορατόριο των Χριστουγέννων» του Γ.Σ. Μπαχ. Εργο χορωδιακό που παράλληλα προϋποθέτει τη συμμετοχή σολίστ και ορχήστρας, γράφτηκε για τον εκκλησιαστικό εορτασμό της χριστουγεννιάτικης περιόδου του 1734 και ενσωματώνει μουσική από προγενέστερες- κοσμικές κυρίως- συνθέσεις του Μπαχ ο οποίος, αν και δεν συνήθιζε κάτι τέτοιο, στην προκειμένη περίπτωση προφανώς αναγκάστηκε να το κάνει, λόγω πίεσης χρόνου. Το κείμενο συνυπογράφει ο συνθέτης και ο Κρίστιαν Φρίντριχ Ενριτσι, γνωστός ως Πικάντερ, ένας κρατικός λειτουργός ο οποίος πιστεύεται πως είχε προσεγγίσει τον Μπαχ από το 1724 κιόλας, ένα χρόνο, δηλαδή, μετά την άφιξη του συνθέτη στη Λειψία, δίνοντάς του διάφορα κείμενα την περίοδο κατά την οποία ήταν κάντορας στην εκκλησία του Αγίου Θωμά.

Το 1734, λοιπόν, ο Μπαχ ζήτησε από τον Πικάντερ να τον βοηθήσει με μια μεγάλης κλίμακας χριστουγεννιάτικη σύνθεση. Δεν είναι ξεκάθαρο, όμως, αν ο συνθέτης είχε στο νου του κάποιο έργο στα πρότυπα των Παθών (κατά Ιωάννη και Κατά Ματθαίον) ή αν σκόπευε να συνθέσει μια χαλαρή ενότητα από διάφορες καντάτες για κάθε μια από τις εορτές της αντίστοιχης περιόδου. Έτσι, το μεγαλόπνοο  έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη Λειψία κατά την περίοδο των Χριστουγέννων του 1734-1735.

Αν και σήμερα το έργο παρουσιάζεται ενιαίο και διαρκεί τρεις, σχεδόν, ώρες, σύμφωνα με τις σχετικές πηγές ο Μπαχ ποτέ δεν το παρουσίασε έτσι αλλά «κατατμημένο», με τρόπο ώστε να καλύπτει όλο το διάστημα του εορτασμού της Γέννησης, από την πρώτη ημέρα των Χριστουγέννων ως τα Θεοφάνια. Κάθε μια από τις έξι Καντάτες, δηλαδή, αντιστοιχεί σε μια γιορτινή ημέρα: η πρώτη (των Χριστουγέννων) περιγράφει τη Γέννηση του Χριστού, η δεύτερη (για την 26^η Δεκεμβρίου) την αναγγελία στους βοσκούς, η τρίτη (για την 27^η Δεκεμβρίου) τη λατρεία των βοσκών, η τέταρτη (για την Πρωτοχρονιά) την περιτομή και τη βάπτιση του Ιησού, η πέμπτη (για την πρώτη Κυριακή μετά την Πρωτοχρονιά) το ταξίδι των Μάγων και, τέλος,η έκτη (για τα Θεφάνια) περιγράφει την λατρεία των Μάγων. Σε μία ιδιοφυή επίδειξη της τεχνικής της παρωδίας, ο Μπαχ ενσωμάτωσε στη σύνθεσή του μελωδίες από προγενέστερες -κοσμικές ως επί το πλείστον- συνθέσεις του, τις οποίες ενέδυσε με νέο περιεχόμενο δημιουργώντας ένα έργο που ξεχειλίζει από μουσικό πλούτο, λαμπρότητα και αισιοδοξία.

Mετά τον θάνατο του Μπαχ, το έργο ξεχάστηκε. Μόνο μετά την εκ νέου ανακάλυψη των Κατά Ματθαίον Παθών (1829) παρουσιάστηκε και πάλι το Ορατόριο των Χριστουγέννων με πρώτη εκτέλεση αυτή του Εντουαρντ Γκρελ με την Sing-Akademie του Βερολίνου το 1857. Σήμερα, πρόκειται για το δημοφιλέστερο, ίσως, έργο της χριστουγεννιάτικης περιόδου έχοντας γνωρίσει αναρίθμητες εκτελέσεις και ηχογραφήσεις από διάσημους μαέστρους και σύνολα (Χέλμουτ Ρίλινγκ, Τον Κόοπμαν, Τζον Ελιοτ Γκάρντινερ κ.α).

Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι τρεις πρώτες καντάτες από το μεγαλειώδες έργο του Γ.Σ. Μπαχ το οποίο ανέβηκε στην Ευαγγελική Λουθηρανική Εκκλησία της Βουδαπέστης στις 18/12/2005,  με την σύμπραξη των Lutherania Choir / Lutheránia énekkar και Weiner-Szász Chamber Symphony / Weiner-Szász Kamaraszimfónikusok, υπό τη διεύθυνση του Kamp Salamon.

Καντάτες (1-3)

1^η Καντάτα

2^η Καντάτα

3^η Καντάτα

Εύχομαι ολόψυχα σε όλους Καλά Χριστούγεννα!

Πηγές:

http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=374745

http://www.tch.gr/default.aspx?lang=el-GR&page=3&tcheid=851

Δείτε επίσης:

Ο Καρυοθραύστης του Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι

Σύντομο URL: http://wp.me/p1pa1c-f8M

Ετικέτα: Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, Χριστουγεννιάτικο Ορατόριο

Posted in: Ζωή, Μουσική, Πολιτισμος