Σύντομη ιστορική αναδρομή του Παν/μιακού Ασύλου

απο inflammatory

Το βράδυ της Τετάρτης ψηφίστηκε με συναίνεση του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ, του ΛΑΟΣ και της Δημοκρατική Συμμαχίας, το σχέδιο νόμου για τα ΑΕΙ κι έτσι συνακόλουθα καταργείταιτο παν/μιακό άσυλο.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας ΤΟ ΒΗΜΑ, πανεπιστημιακός καθηγητής που συμμετείχε στις επιτροπές οι οποίες συνεδρίασαν στο υπουργείο Παιδείας για το θέμα δήλωσε οτι « Αν δεν αναφερθεί πουθενά στον νόμο το θέμα του πανεπιστημιακού ασύλου, η νομική του έννοια και η νομική του υπόσταση δεν ισχύουν. Παραμένει έτσι ένας ηθικός κανόνας. Η διοίκηση του κάθε πανεπιστημίου θα μπορεί να καλεί την Αστυνομία όποτε παραστεί ανάγκη, χωρίς καμία επιπλοκή. Ούτε αρμόδιες επιτροπέςούτε πολύπλοκες διαδικασίες για να κληθεί ο εισαγγελέας ».

Παρακάτω γράφει ο καθηγητής Νομικής Αντώνης Μανιτάκης για την Ελευθεροτυπία (16/11/1996) το άρθρο «Tο σημερινό νόημα του πανεπιστημιακού ασύλου»

«Το πανεπιστημιακό άσυλο, η απαγόρευση δηλαδή της εισόδου αστυνομικών στο Πανεπιστήμιο χωρίς άδεια της Συγκλήτου, αποτελούσε ήδη από το 19ο αιώνα εθιμικό δίκαιο των ελληνικών ΑΕΙ. Την καταπάτησή του από χωροφύλακες επικαλέστηκαν μεταξύ άλλων και οι ένοπλοι φοιτητές που πραγματοποίησαν την πρώτη κατάληψη πανεπιστημιακού κτιρίου στην Αθήνα, τον Ιανουάριο του 1897.

Τυπικά, τουλάχιστον, ο θεσμός υφίστατο ακόμη και στις πιο αυταρχικές περιόδους. Όπως επισημαίνει στο βιβλίο του ο Ευάγγελος Γιαννόπουλος, «το μόνο που αμφισβητήθηκε και πριν από τη δικτατορία και ύστερα απ’ αυτήν είναι αν το προαύλιο του Πανεπιστημίου αποτελεί επέκταση του ασύλου ή όχι». Μέχρι και η χούντα αισθάνθηκε υποχρεωμένη το 1972-73 να το λάβει θεωρητικά υπόψη της. Στις 14 Φεβρουαρίου 1973, π.χ. η Σύγκλητος του ΕΜΠ υπέβαλε την παραίτησή της λόγω της παραβίασης του ασύλου. Για τον ίδιο λόγο παραιτήθηκε στις 22/2/73 και το διορισμένο Δ.Σ. της Φιλοσοφικής.

Αποκαλυπτικότερη είναι, ωστόσο, η επιχειρηματολογία που επιστρατεύθηκε για να δικαιολογηθεί η διαδοχική καταπάτηση του ασύλου στη Νομική (20/3/73) και το Πολυτεχνείο (17/11/73).

Στην πρώτη περίπτωση, η Σύγκλητος έδωσε την άδεια κάνοντας λόγο για «ομάδα ελαχίστη εν σχέσει προς τον όγκον του φοιτητικού κόσμου», η οποία «διά της στάσεώς της, παρά πάσαν έννοιαν δικαίου και ελευθερίας, προσπαθεί να εμποδίσει την άσκησιν του αναφαιρέτου δικαιώματος των φοιτητών, όπως μορφωθούν».
Στη δεύτερη περίπτωση, η Σύγκλητος του ΕΜΠ αρχικά αρνήθηκε να επιτρέψει εισβολή της αστυνομίας, επικαλούμενη ακριβώς το πανεπιστημιακό άσυλο. Έπειτα, όμως, τη σφαγή και την κήρυξη του στρατιωτικού νόμου, με νεότερη απόφασή της (19/11/73) «αποδοκιμάζει τους προκαλέσαντας τα δραματικά γεγονότα, ως και τους καταχρασθέντας του ασύλου του Ιδρύματος», με το επιχείρημα ότι «η μεγάλη πλειονότης των συγκεντρωθέντων εντός του Ιδρύματος απετελείτο από πρόσωπα διαφόρων κατηγοριών ξένων προς το Πολυτεχνείον».

Στα εξωφοιτητικά αυτά στοιχεία αποδίδονται τόσο «η κατίσχυσις των πολιτικών συνθημάτων έναντι των σπουδαστικών» όσο και «αι ζημίαι εις την περιουσίαν του ΕΜΠ (εγκαταστάσεις, εξοπλισμοί εργαστηρίων)».

Μετά την εμπειρία του 1973, η Μεταπολίτευση γνωρίζει τις πρώτες προσπάθειες για νομοθετική κατοχύρωση του ασύλου. Πρόταση της αντιπολίτευσης το 1975 για ενσωμάτωσή του στο νέο Σύνταγμα («η ακαδημαϊκή ελευθερία και το ακαδημαϊκό άσυλο είναι απαραβίαστα») απορρίφθηκε από την κυβέρνηση Καραμανλή.

Θέσπιση μετ’ εμποδίων
Ο Ν. 815 το αγνόησε, ενώ η Επιτροπή Πρυτάνεων του 1980 προσπέρασε το ζήτημα, θεωρώντας το «πολιτικό» κι όχι εκπαιδευτικό. Όσο για την αστυνομία, εύγλωττη είναι η απουσία οποιασδήποτε σχετικής αναφοράς στο πολυσέλιδο εγχειρίδιο των ΜΑΤ που συνέταξε ο Ηλίας Ψυχογιός.

Τον Μάιο του 1977, ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ευστάθιος Μπλέτσας γνωμοδότησε, έπειτα από σχετικό ερώτημα του Yπουργείου Δημόσιας Τάξης, ότι πανεπιστημιακό άσυλο δεν υφίσταται κι ότι η αστυνομία έχει δικαίωμα και καθήκον να μπαίνει όποτε θέλει στα ΑΕΙ, να παρίσταται στις φοιτητικές συνελεύσεις «εάν αυταί παρεξέκλιναν του σκοπού τους και μετατράπηκαν σε πολιτικές συναθροίσεις», καθώς και «να ανακαλύπτει και να προσαγάγει σε δίκη τους φυσικούς ή ηθικούς αυτουργούς» των «εγκλημάτων» της αφισοκόλλησης, της ανάρτησης πανό και της αναγραφής συνθημάτων στους τοίχους.

Οι θυελλώδεις αντιδράσεις ανάγκασαν τον Υπουργό Παιδείας Γεώργιο Ράλλη να ξεκαθαρίσει ότι «η κυβέρνηση αναγνωρίζει ουσιαστικά και στην πράξη το πανεπιστημιακό άσυλο».

Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία θα σημάνει τη νομοθετική κατοχύρωση του ασύλου με το Ν. 1268. Από τότε όμως μέχρι και σήμερα έχουμε δει πολλές φορές την καταπάτηση ασύλου».

Ετικέτα: Πανεπιστημιακό Άσυλο, κατάργηση ασύλου, κατάληψη, νομοσχέδιο Παιδείας

Posted in: Αναδημοσιεύσεις, Ελλάδα, Ιστορία, Ιδέες, Κινήματα-Ακτιβισμός, Πολιτική